RUSÇADA ÖTÜMLÜLEŞME VE ÖTÜMSÜZLEŞME SÜREÇLERİ

Authors : Zulfiya Şahin

Pages : 586-608

Doi:10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.23

View : 51 | Download : 56

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Her dil özgün bir ses yapısına sahiptir. Sesler sözcükte yan yana gelerek birbirini etkiler ve bu etkileşim sonucu sesbilimsel süreçler meydana gelir. Yapılan çalışma, Rusçanın ünsüzler dizgesinin belirgin özelliklerinden olan ötümlüleşme ve ötümsüzleşme süreçlerinin kapsamlı bir analizini sunmaktadır. Araştırma, literatür incelemesi, betimleme, sesbilimsel veri analizi ve karşılaştırmalı dilbilimsel yöntemleri kullanarak, Rusçadaki ötümlü ve ötümsüz ünsüzler arasındaki etkileşimi derinlemesine incelemektedir. Çalışmada ötümlü/ötümsüz ünsüz sınıflandırması, konumsal ötümsüzleşmenin, benzeşme sonucu ötümlüleşmenin ve ötümsüzleşmenin yanı sıra sesbilimsel süreçlerin düzensizliklerine de odaklanılmaktadır. Özellikle ötümsüzleşme süreci üzerindeki yan boğumlanmanın ve Eski Rusçada var olan gırtlak patlamalı [ʔ] ünsüzünün etkisi incelenmektedir. Bununla beraber çalışmada Rusça ve Türkçe arasındaki ötümlü/ötümsüz ünsüz özelliklerinin karşılaştırmalı analizi yapılarak iki dizge arasındaki benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmektedir. Çalışma, her iki dilin sesbilimsel özelliklerinin dil öğrenim sürecine nasıl etki ettiğine dikkat çekerek Rusça öğrenenler için potansiyel seslendirme zorluklarının daha kolay aşılması için tavsiyeler içermektedir. Çalışmadaki bilgiler hem kuramsal hem uygulamalı kullanıma uygun olup hem Rusça Sesbilgisi derslerinde hem öğrencilerin sessel yetilerini geliştirmesine odaklanan uygulamalı derslerde kullanılabilmektedir. Sonuç olarak sunulan çalışma Rusçada ötümsüzleşme ve ötümlüleşme süreçlerini ayrıntılı bir biçimde ele alarak konuyu dizgeleştirmeyi hedefleyen mütevazı bir denemedir. Çalışmada ötümsüzleşme ve ötümlüleşme süreçleri, Rus sesbilimsel geleneği ve günümüze değin ilgili alanda geliştirilen kuramlar çerçevesinde ele alınmaktadır.
Keywords : Ötümlüleşme, Ötümsüzleşme, Sesbilgisi, Rusça, Ünsüz, Ötümlü, Ötümsüz, Ses