TÜRKİYE’DE İHRACAT VE İSTİHDAMIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: ARDL SINIR TESTİ ve VECM NEDENSELLİK TESTİ YAKLAŞIMI

Authors : Ali KONAK

Pages : 56-74

Doi:10.24013/jomelips.730317

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2020-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir ülkenin gelişmişlik seviyesini ve ekonomik yapısını değerlendirmek amacıyla kullanılan pek çok makro büyüklüğün bulunduğunu, bununla birlikte bu makro büyüklükler içerisinde ihracat hacmindeki, istihdam oranındaki ve ekonomik büyüme oranındaki değişikliklerin ön plana çıktığını söylemek mümkündür. Bu makro değişkenler, birbirlerini doğrudan ya da dolaylı bir şekilde ve önemli oranda etkilemektedir. Türkiye’de ihracat hacmi ve istihdam oranındaki gelişmelerin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi ve ilişkinin yönü, Dünya Bankası veri sisteminden elde edilen 1991-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak, ARDL insert ignore into journalissuearticles values(Auto Regressive Distrubuted Lag Models); sınır testi yaklaşımı ve VECM insert ignore into journalissuearticles values(Vector Error Correction Model); nedensellik testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz neticesinde hata düzeltme modelinin sonuçlarına göre serilerde kısa dönemde ortaya çıkan bir birimlik sapma, 0.76 dönemde, yıl bazında ise yaklaşık 9,1 ayda dengeye gelmektedir. ARDL modelinin tahmin sonuçlarına göre, incelenen dönemde ihracatın %1 artması ekonomik büyümeyi yaklaşık % 0,48 oranında artırmaktadır. Bir diğer ifadeyle ihracatın %10 oranında artması insert ignore into journalissuearticles values(örneğin %70’dan %80’e çıkması);, ekonomik büyümeyi %4,8 oranında insert ignore into journalissuearticles values(örneğin %5’ten %9,8’e); artırmaktadır. Son olarak, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi incelendiğinde, kısa dönemde sadece büyümeden ihracata doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin bulunduğu buna karşın değişkenler arasında herhangi bir nedensellik ilişkisinin bulunmadığı, uzun dönemde ise ihracat ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü, işsizlikten büyümeye doğru ise tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin bulunduğu, buna karşın büyüme ile işsizlik arasında herhangi bir nedensellik ilişkisinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Ekonomik Büyüme, İhracat, İşsizlik, ARDL sınır testi yaklaşımı, VECM