Yabani Bitkiler ve Sürdürülebilirlik

Authors : Lütfi NOHUTÇU, Murat TUNÇTÜRK, Rüveyde TUNÇTÜRK

Pages : 142-151

View : 13 | Download : 4

Publication Date : 2019-09-03

Article Type : Review Paper

Abstract :İnsanoğlu varoluşundan itibaren ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bitkilerden çok çeşitli şekillerde faydalanmıştır. Dünya genelinde gıda olarak tüketilen yabani bitki türlerinin 10.000’den fazla olduğu tespit edilmiştir. Türkiye toprak ve iklim çeşitliliği sayesinde zengin bir floraya sahiptir ve bu sayede pek çok bitkinin gen merkezidir. Özellikle ilaç ve gıda sanayisinin ana materyallerinden olan yabani bitkiler, yiyecek olarak da kullanılabilmekte ve ülkemizdeki dağılım ve kullanımı farklılıklar göstermektedir. Ülkemiz bitkisel biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birisi olmasına rağmen çeşitli olumsuz sebepler nedeniyle biyolojik çeşitliliğin azalmasıyla karşı karşıyadır. Dünya doğal kaynakları koruma birliği verilerine göre dünyada 15.000 civarında tıbbi bitki türünün nesli yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Tüm dünyada toplam floranın %13’ünün neslinin her geçen gün tükenmekte olduğu tahmin edilmektedir. Bu bitkilerinde %22-47’sinin neslinin yok olma tehlikesi altında olduğu belirtilmektedir. Doğal kaynak niteliğindeki bu zenginliklerin sürdürülebilir yönetimi gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Çünkü her geçen gün dünya üzerinde bitki ve hayvan türlerinden 3 türün nesli tükenmektedir. Son yüzyılda Dünya 30.000 bitki türünü kaybetmiştir. Doğal florada kendiliğinden yetişen bu yabani bitkilerden geleneksel olarak tüketilen, tıbbi amaçlı olarak kullanılan, ihracatı yapılan birçok bitki halen doğadan toplanarak elde edilmektedir. Dolayısıyla sürekli doğadan toplanmak suretiyle ihracatı yapılan ve iç piyasaya arz edilen bitki türleri giderek yok olmaktadır. Tüm bunlar dikkate alındığında ülkemiz ve dünyada doğal ve genetik bir zenginlik olan yabani bitkilerin neslinin tükenmesinin önüne geçilmesi, gelecek kuşaklara bu zenginliğin eksiksiz bir şekilde aktarılabilmesi ve bu konuda bir farkındalık oluşturulması için çok geç kalmadan gerekli önlemler alınmalıdır.
Keywords : Yabani bitkiler