ÇARLIK VE SOVYET DÖNEMLERİNDE KIRGIZİSTAN’DA HAYVANCILIK

Authors : Hüseyin KARADAĞ

Pages : 369-390

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2018-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Çarlık döneminde bir yandan Rus göçmenlerin Kırgızistan’a yerleştirilmesine, diğer yandan bölgede uygulanan politik ve ekonomik uygulamalara dayanamayan Kırgızların komşu ülkelere göç etmesine bağlı olarak Kırgızistan’da nüfus dengeleri bozulmuştur. Göçmenlere özel toprak tahsislerinin yapılması, vergi muafiyetleri ve teşvikler göçmenlerin zenginleşmesine, buna karşılık Kırgızların yoksullaşmasına yol açmıştır. Kırgızistan Çarlık Rusya’sının hammadde temin bölgesi olmuştur. Sovyet döneminde 1929 yılında uygulamaya konulan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Programı çerçevesinde, Sovyet merkezî bütçe destekleriyle Kırgızistan’da bir yatırım süreci başlatılmıştır. Merkezî planlama ile Kırgızistan hayvancılık bölgesi olarak seçilmiştir. Kırgızistan`da GSYİH’nın 1930`lardan 1970`lere kadar artarak devam ettiği saptanmıştır. Ancak, tarımsal üretimde ziraî mücadele ilaçlarının ve gübrenin aşırı kullanımı ile hayvan sayısındaki artışa bağlı olarak yayla ve meralara aşırı yüklenmeler doğal yapının bozulmasına yol açmıştır. Kolhoz ve sovhoz tarzı üretim modeli, geleneksel Kırgız hayvancılığını sonlandırmıştır. Sovyet öncesi zamanlarda çoğu kendi sürüleri ile geleneksel hayvancılık yapan aileler profesyonel çoban statüsünde kolektif çiftliklerde çoban olarak istihdam edilmişlerdir. Sovyetler döneminde hayvan sayıları ve hayvansal ürün miktarları artmış, yüncü yapağıcı koyun ırkları ile Oluya-Ata ve Ala-Too gibi yerel ırklara göre üstün verimli sığır ırkları geliştirilmiştir.
Keywords : Çarlık Rusya, Sovyet, Kırgızistan, Hayvancılık