EVALUATION WITH REGARD TO THE EUROPEAN PHARMACOPOEIA OF THE HERBAL DRUGS WHICH SOLD IN THE NAME OF “HATMİ” IN LOCAL HERB MARKETS IN ANKARA AND ADANA

Authors : Özel KAYA GÜLEN, Nurgün KÜÇÜKBOYACI, Fatma AYAZ, Mesud HÜRKUL M., Erkan UZUNHİSARCIKLI M., Ayşegül KÖROĞLU

Pages : 291-316

Doi:10.1501/Eczfak_0000000571

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2010-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Althaea officinalis L. (Malvaceae) ülkemizde doğal olarak yetişen ve “hatmi” adıyla bilinen, Avrupa Farmakopesi’nde kökü “Althaeae radix” ve yaprağı “Althaeae folium” adıyla drog olarak kayıtlı olan bir bitkidir. Bitkinin kök ve yaprakları taşıdığı yüksek oranda müsilajdan dolayı antitussif olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, aktarlarda “hatmi” adı altında satılan örneklerin Avrupa Farmakopesi 7.3 monografında belirtilen özelliklere uygunluğunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Adana ve Ankarada'ki aktarlardan örnekler satın alınmıştır. Standart numune olarak doğadan toplanan A. officinalis örneği kullanılmıştır. Örneklerin morfolojik ve anatomik özellikleri yanında İTK, yabancı madde, kurutmada kayıp, bütün kül miktarı, hidroklorik asitte çözünmeyen kül miktarı ve şişme indisi tayin edilmiştir. Aktarlardan satın alınan örneklerin morfolojik analizinde, bu örneklerin farmakopede ofisinal olarak belirtilen kök ve yaprak kısımlarından oluşmadığı tespit edilmiştir. İlave olarak, bu örneklerin A. officinalis'e değil, tamamının Alcea cinsine ait olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle, A. officinalis kök ve yaprak droğu için farmakopede istenen analizler aktar örneklerinde değil standart olarak kullanılan A. officinalis üzerinde yapılmıştır. Elde ettiğimiz bulgulara göre, doğadan toplanan A. officinalis örneğinin yaprak ve kökünün şişme indisi haricinde yapılan tüm analizlerde farmakopeye uygun değerlerde olduğu görülmüştür. Doğadan toplanan örneğin Avrupa Farmakopesi 7.3’de belirtilen değerden daha düşük müsilaj taşıdığı bulunmuştur. Sonuç olarak hatmi adı altında satılan örneklerin ofisinal tür ve droğa ait olmadığı, organik ve inorganik safsızlıklar içerdiği, bu yüzden bilimsel drog tanımına uymadığı ve halk sağlığı açısından tehdit oluşturduğu tespit edilmiştir
Keywords : Althaea officinalis, Alcea, Malvaceae, Avrupa Farmakopesi