KLİNİKTE ÖNEMLİ OLAN KATEKOLAMİN VE TÜREVLERİNİN YAPILARININ İNCELENMESİ

Authors : Özden Tari, Mustafa Kürtül

Pages : 366-383

Doi:10.33483/jfpau.1369190

View : 86 | Download : 224

Publication Date : 2024-01-20

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Katekolaminler olarak adlandırılan monoamin yapısındaki 3,4-dihidroksifeniletilamin türevi dopamin, epinefrin ve norepinefrin, çok önemli biyolojik rolleri olan endojen bileşiklerdir. Katekol yapısı taşıyan bu biyomoleküllerin, kendine özgü reseptörleri uyararak, organizmadaki pek çok sistemi kontrol ettiği bilinmektedir. Özellikle bu endojen bileşiklerin, adrenerjik ve dopaminerjik sistem üzerinden uyarıcı etkilerinin olduğu görülmektedir. Pek çok biyolojik süreçte hormon veya nörotransmitter olarak yer alan bu bileşikler, terapötik önemleri nedeniyle sentetik olarak da elde edilerek klinikte kullanılmaktadır. Ayrıca, endojen katekolaminlerin farmakolojik ve farmasötik özelliklerini iyileştirmek amacıyla, kimyasal modifikasyonlar ile yeni pek çok türevi geliştirilmiştir. Klinikteki kullanımlarının geniş ve önemli olması, bu bileşikleri araştırmacılar için değerli kılmaktadır. Katekolamin ve türevi bileşiklerin aktivitelerinin incelenmesi kadar kimyasal yapılarının anlaşılması ve sentez yöntemlerinin araştırılması da yeni türevlerin geliştirilmesi açısından çok önemlidir. Sonuç ve Tartışma: Bu nedenle bu çalışmada klinik önemleri olan katekolamin türevlerinin yapıları ve özellikleri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda katekolaminlerin kimyasal özellikleri, biyosentezleri ve sentetik olarak elde edilme yöntemleri ile biyolojik aktiviteleri ve klinikteki kullanımları ortaya konulmuştur.
Keywords : Adrenalin, dopamin, katekolaminler, noradrenalin