KOKU BİLEŞENLERİNİN FOTOTOKSİK (FOTOİRİTAN) VE FOTOALERJİK ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Gökçe Durmuş, Irem Ozkan, Ozge Ulker

Pages : 211-227

Doi:10.33483/jfpau.1517163

View : 204 | Download : 118

Publication Date : 2025-01-20

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Koku bileşenleri günümüzde parfümlerde, ev temizliği ürünlerinde, kişisel bakım ve kozmetik ürünlerinde sıklıkla yer almaktadır. Amaçları güzel koku vermek veya kötü kokuları maskelemek olan bu bileşenlerin, güneş ışığına maruziyet sonucu fototoksisite ve fotoalerji gibi çeşitli olumsuz reaksiyonlara sebep olduğu görülebilmektedir. Bu sebeple formülasyonlardaki diğer maddelerde olduğu gibi koku bileşenlerinde de güvenlilik değerlendirmesi oldukça önem arz etmektedir. Çeşitli test ve yöntemlerle koku bileşenlerinin güvenlilik değerlendirmesi yapılmakta, ilgili kuruluşlar tarafından incelenmekte ve kullanım onayı verilmektedir. Bu derlemede koku bileşenlerinin risk değerlendirme prosesleri, güneş ışığına maruziyet sonucu meydana gelen fototoksisite (fotoiritasyon) ve fotoalerji reaksiyonları ve mekanizmaları, bu olumsuz reaksiyonları değerlendirmek için kullanılan test metodları özetlenmiştir. Ayrıca formülasyonlarda en sık kullanılan koku bileşenlerinin güvenlilik değerlendirmeleri incelenmiş, fototoksisite ve fotoalerji açısından sonuçlarına değinilmiştir. Sonuç ve Tartışma: Fototoksisite ve fotoalerji reaksiyonlarına neden olan bileşenlerin önceden tespit edilmesi, üretim süreçlerinde ve ürün geliştirme aşamalarında oldukça önemlidir ayrıca bu tip bileşenler hakkında bilgi sahibi olmak, tüketicilerin cilt sağlığını korumak için bilinçli ürün seçimine olanak sağlar.
Keywords : Fotoalerji, fototoksisite, güvenlilik değerlendirmesi, koku bileşenleri