Mamak İlçesinin (Ankara) Hava Kalitesinin İyileştirilmesine Yönelik Düzenleyici Ekosistem Hizmetlerinin Hesaplanması

Authors : Muhammed Hakan ÇAKMAK, Melda CAN

Pages : 141-149

Doi:10.30516/bilgesci.689509

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya nüfusunun yarısından fazlası kentsel alanlarda yaşamakta ve her geçen gün bu oran da kırsaldan kente göçün artması ile birlikte hızlı bir şekilde artmaya devam etmektedir. Kentsel alanlarda bulunan yeşil dokudan sağlanan ekosistem hizmetlerinin kentlerin sürdürülebilirliğindeki rolü oldukça büyüktür. Bu çalışmada, Ankara ili Mamak ilçesi sınırları içerisinde bulunan ağaçların taç örtüsünden sağlanan hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik düzenleyici ekosistem hizmetlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla hava kirliliğine neden olan atmosferik gazlar ve parçacık maddeler ile atmosferik karbonun yakalanması ve depolanmasına yönelik analizlerin yapılmasına imkân tanıyan; basit, kullanışlı ve hızlı sonuç veren bir model olan I-tree canopy kullanılmıştır. Çalışma kapsamında yapılan analiz sonuçları, %7,11’i taç örtüsüyle kaplı olan ilçede ağaçların yıllık 27370 ton CO2 tuttuğunu ve yaşam süreleri boyunca 687460 ton CO2 depoladığını göstermiştir. Ayrıca, yine taç örtüsünce bir yılda atmosferden 2,47 ton karbon monoksit insert ignore into journalissuearticles values(CO);, 13,45 ton nitrojen dioksit insert ignore into journalissuearticles values(NO2);, 133,91 ton ozon insert ignore into journalissuearticles values(O3);, 8,47 ton kükürt dioksit insert ignore into journalissuearticles values(SO2);, 6,51 ton PM2,5 ve 44,85 ton PM10 parçacık madde uzaklaştırıldığı hesaplanmıştır. Özetle ilçede, bir yılda toplam 27579,66 ton zararlı kirleticilerin atmosferden uzaklaştırıldığı insert ignore into journalissuearticles values(yaklaşık ekonomik karşılığı 1482800$); ve ağaçların yaşam süreleri boyunca 687460 ton CO2 depoladığı insert ignore into journalissuearticles values(yaklaşık ekonomik karşılığı 35246007$); ortaya konulmuştur. Sonuç olarak bu çalışma, Mamak ilçesi yeşil alan verilerini kullanarak taç örtüsü sayesinde sağlanan ekosistem hizmetlerini belirlemiş ve kentsel alanlardaki ekosistem hizmetleri çalışmalarının hem ekolojik hem de ekonomik bağlamda önemini vurgulamıştır.
Keywords : Ankara, düzenleyici ekosistem hizmetleri, hava kalitesi, I tree canopy, kentsel ekosistem hizmetleri, Mamak