ESKİYAPAR’DA GEYİK KÜLTÜ
Authors : Öznur OTLU
Pages : 273-289
Doi:10.58608/augsfd.1175322
View : 12 | Download : 7
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Review Paper
Abstract :Özet Orta Kuzey Anadolu Coğrafyasındaki Eskiyapar Höyük bölgedeki arkeolojik önemini her dönem korumaktadır. Özellikle 2010-2021 yıllarında sürdürülen 3. Dönem kazıları, bölgedeki stratigrafik ve kronolojik arayışları destekleyen tamamlayıcı nitelikte yeni sonuçlar vermiştir. 2010 yılında höyüğün kuzey yamacında kuzey-güney yönünde oluşturulan kademeli “A” açması ilerleyen yıllarda, 7 farklı mimari seviyenin sergilendiği bir kazı alanına dönüşmüştür. Eskiyapar’ın bölge arkeolojisine son dönemde sağladığı en önemli bilimsel veri hiç şüphesiz Eski Hitit ve Orta Hitit safhalarının hem arkeolojik hem de mimari olarak net bir şekilde tanımlanabilmesidir. Genel olarak değerlendirdiğimizde Eskiyapar kenti, Orta Kuzey Anadolu Coğrafyasında Hatti ve Hitit Dönemlerine dini, idari, ekonomik ve kültürel yönden tamamlayıcı ve destekleyici bir arkeolojik kapı aralamaktadır. Eskiyapar’da bulunan Eski Hitit Dönemine ait kabartmalı kült vazolarında, Geyikli Koruyucu Tanrı insert ignore into journalissuearticles values(Kırların Koruyucu Tanrısı);, Fırtına Tanrısı ve Ana Tanrıça kültü ön plana çıkmıştır. Bunlarla birlikte diğer kült buluntuları kentte Hitit Çağı’nda birden fazla dini yapının varlığını ortaya koymaktadır. Bunlardan birinin yerel bir Tanrıça ile ilişkili olabileceği eserlerden anlaşılmaktadır. Geyik, Paleolitik Çağ’dan itibaren Anadolu tasvir sanatının ve kült dünyasının önemli bir unsuru olarak yerini her dönem korumuştur. Arkeolojik veriler binlerce yıldır geyiğin hem günlük hayatta insanların besin ihtiyacını karşılamasında hem de tapınma ritüellerinde süregelen bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Bu kapsamda Eskiyapar’ın geyik tasvirli arkeolojik eserleri incelenerek özellikle Eski Hitit Dönemi’nde bu kültün gelişimi ve yaygınlığı değerlendirilmiştir.Keywords : Eskiyapar, Geyik Kültü, Geyik Tasvitleri, Hitit Dönemi, Orta Kuzey Anadolu