Gadamer’in Sanat Üzerine Meşruiyet Sorunu

Authors : Devrim Avşar

Pages : 176-190

Doi:10.58608/augsfd.1495719

View : 69 | Download : 59

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hermeneutik akımının temsilcilerinden Hans-Georg Gadamer (1900-2002), son yüzyılın önemli düşünürlerinden biridir. Alman filozof Gadamer, geliştirdiği hermeneutik yöntemle insan bilimlerinin temellendirme çabalarına katkıda bulunmuştur. Gadamer, Hakikat ve Yöntem adlı çalışması ve Güzelliğin Güncelliği adlı eserlerinde sanatın meşruiyet sorununu ele alır. Bu çalışmalarında kavramsal olarak oyun, sembol ve festival üçlemesi şeklinde geliştirdiği kavramsal formülasyon ile sanatın tarihsel sürekliğine ilişkin bir temellendirmeye girişir. Gadamer, bu üç kavramın klasik sanat geleneği ile modern sanatın birliğini sağlayan insan deneyimlerinin antropolojik kökenlerine yönelik bilgiler sunduğu görüşündedir. Gadamer’in bu iddiası sanatın doğasına ilişkin ontolojik bir temellendirme olduğu gibi insan deneyimlerinin antropolojik mirası taşıdığına bir görüşü de yansıtır. Bu kavramsal bağlam, ilkel toplumlarla modern insan arasındaki sürekliliğe dair düşünceler sunması bakımından da önemlidir. Gadamer’in öne sürdüğü oyun, sembol ve festival kavramları insan türünün en eski deneyimlerinden bu güne kadar sürdüğü davranış formları şeklinde tanımlanır. Tıpkı bu üç kavramın zamanla biçim değiştirdiği gibi sanatta günümüzde biçimsel olarak değişmiştir. Ancak sanatın özüne ait insan deneyimlerinin yapısı ve mantığı aynıdır. Bu bakımdan Gadamer, sanatı da insan bilimlerinin yöntemlerine göre ele alarak, meşruiyet sorununu da yine kültürel bağlamların bir onayı şeklinde sunmuştur. Gadamer’in insan bilimlerini anlamaya ve araştırmaya yönelik arayışı, onu insan bilimlerinin evrimi üzerinde modern kültürün etkisini ve hümanistik mirasın bazı temel unsurlarının korunduğuna ilişkin olguyu çözümlemeye götürür. Bu arayışta Gadamer, sanat deneyiminin hakikat bağlamında analizini yapar. Makale içerik olarak bu bağlamı sanatın meşruiyet sorunu çerçevesinde değerlendir. Bu bakımdan öncelikle modern sanat akımların ortaya çıkış hikâyesine yer verilmiş ve sonrasında sanatın meşruiyet sorunu şeklinde ifade edilen tartışmalara nasıl evirildiği ele alınmıştır. Ortaya konulan bakış açısının odağına Gadamer’in sanata dair düşünleri yerleştirilmiştir. Böylece çalışma özünde Gadamerci bir bakış açısını ortaya koyar, denilebilir.
Keywords : Modern Sanat, Gadamer, Oyun, Sembol, Festival