SANAYİ DEVRİMİ OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA NEDEN BAŞLAMADI?

Authors : Raşit ŞAHİN

Pages : 1-16

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2019-09-06

Article Type : Research Paper

Abstract :18. yüzyılda İngiltere’de başlayıp ardından tüm dünyaya yayılan Sanayi Devrimi, insanların yerleşik hayata geçmesinden sonra yaşadığı ikinci büyük dönüşüm olmuştur. Sanayi devrimi sadece üretim yapısını değiştirmekle kalmamış, başta sanayi olmak üzere tarımda, ticarette, ulaşımda yeniliklerin doğmasına zemin hazırlamış; ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel yapılarda köklü değişikliklerin yaşandığı bir sürecin başlangıcı olmuştur. Devrim sonrası ortaya çıkan hammadde ve pazar ihtiyacı gibi yeni kavramlar dünya ticaretini; işçi sınıfı, kentleşme gibi yeni kavramlar ise sosyal yapıyı yeniden şekillendirmiştir. Sanayi Devrimi’yle birlikte toprağa dayalı zenginlik anlayışı önemini kaybetmiş, sermaye ve sermaye araçları önem kazanmaya başlamıştır. Sanayi Devrimi’nin başladığı ülke olan İngiltere, devrimin kazanımları sayesinde, ekonomik ve siyasi anlamda dünyanın en güçlü ülkelerinden birisi olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu, Sanayi Devrimi’ne giden süreçte dönemin en güçlü ülkelerinden birisi olmasına rağmen sürece en son dahil olan ülkelerden birisi olmuştur. Bu durumun temelinde, geleneksel ekonomik ve sosyal düzenin devamlılığını sağlamak için yapılan uygulamaların büyük bir etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca yapısal sorunlarla beraber içsel ve dışsal faktörlerin etkisi, Osmanlı’nın bu sürece diğer ülkelerden daha geç dahil olmasına neden olan diğer etkenler olarak göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı İngiltere’de başlayan ve ardından Avrupa’ya yayılan Sanayi Devrimi’nin dönem itibariyle siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda en güçlü ülkelerden birisi olan Osmanlı İmparatorluğunda neden başlamadığı sorusuna cevap aramak ve bu bağlamda sorulabilecek soruların yanıtına ışık tutmaktır.
Keywords : Sanayi Devrimi, Osmanlı İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Sanayileşme