İklim değişikliğine karşı merkez bankalarının dönüşümü: Yeşil merkez bankacılık

Authors : Olcay YILMAZ, Mısra ÇAKALOĞLU

Pages : 135-156

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2022-11-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Küreselleşme fenomeni ile ortaya çıkan en önemli negatif dışsallıkların başında gelen ve küresel kamusal kötü olarak nitelendirilen iklim değişikliği, finans sektörü ve reel ekonomiyi etkilediği için merkez bankalarının kaynak tahsisinde yeşil para ve sermaye araçlarını kullanması yeşil dönüşümü gerektirmiştir. İklim krizi olgusu ile mücadele edilmesi gerekliliğinin aciliyeti, esas olarak iklim değişikliğinin kısmen geri döndürülemezliği ve eylemi geciktirmenin önemli maliyetleri nedeniyle, tüm politika yapıcıların bu zorluklara karşı rollerini ve var olan potansiyellerini keşfetmelerini gerektirmektedir ki son dönemde sayıları artan akademik çalışmalarla birlikte finansal sistemi yeşillendirme ağı ve sürdürülebilir bankacılık ağı gibi uluslararası merkez bankalarının dâhil olduğu kuruluşların vücut bulması, iklim krizi ile mücadele kapsamında merkez bankalarının geleneksel hedeflerinden dönüşümüne bir işaret olarak gösterilmektedir. Bu bağlamda yeşil merkez bankacılık, sürdürülebilir bir anlayışla iklim ve çevre değişikliğinden kaynaklanan riskleri minimize etmeyi, fiyat ve finansal istikrar hedeflerini korumayı amaçlayan bir bankacılık kavramı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada iklim kaynaklı finansal risklerin neler olduğu, bu risklerin finansal sektörü ve reel ekonomiyi nasıl etkilediği, merkez bankalarının iklim kaynaklı risklere karşı hangi enstrümanları kullanarak nasıl tepki verebileceği ve merkez bankalarının yeşil dönüşümü gerçekleştirme potansiyeli ile birlikte var olan sınırlılıklar incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, merkez bankalarının iklim değişikliğinden kaynaklı riskleri ve para politikalarındaki istikrarsızlıkları azaltmak için uygulayacağı alternatif yöntemleri belirleyerek küresel düzeyde uzun vadeli sürdürülebilir bir stratejik yaklaşımı benimsemektir. İklim değişikliğinden kaynaklı risklerin azaltılması, yeşil ekonomiye geçiş için düşük karbon ekonomisinin benimsenmesi, iklim adaptasyonunun maliyetlerinin artması, emek ve sermayenin yoğun emisyonlardan yeşil endüstrilere yeniden tahsisi, çalışmanın ekonomik sonuçları kapsamında yer almaktadır. Bu kapsamda fazla tazminat talebi ve daha pahalı sigorta primleri, değişen yapısal faiz oranı seviyesi ve devlet borcunun sürdürülebilirliği ile ilgili zorluklar ise iklim değişikliğinden kaynaklı finansal sonuçlar kapsamında ele alınmaktadır.
Keywords : Yeşil Merkez Bankacılık, Yeşil Dönüşüm, İklim Değişikliği, Finansal İstikrar