Rationalization in Weber and Habermas: A Comparative Perspective on a Macrosociological Concept

Authors : Ömer TURAN

Pages : 13-40

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2014-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Normal 0 21 false false false TR X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:`Normal Tablo`; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:``; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:`Calibri`,sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:`Times New Roman`; mso-bidi-theme-font:minor-bidi; mso-fareast-language:EN-US;} Bu makale, rasyonalleşme kavramsallaştırmalarını kıyaslayarak Weber ve Habermas’ın makro sosyolojileri hakkında genel bir değerlendirme sunmayı hedeflemektedir. Çalışmanın ilk bölümünde Weber’in farklı rasyonalite tiplerini nasıl tasnif ettiği ele almakta ve Weber’in geliştirdiği formel rasyona- lite eleştirisi değerlendirmektedir. Bu bölümde Weber’in, topluma sistematikleştirme getirirken bir yandan da insan boyutuna zarar verme potansiyeli olan rasyonelleşme sürecinin ikili karakterini nasıl tasvir ettiği ele alınmaktadır. Makalenin ikinci bölümü, Habermas’ın rasyonelleşme kavramını yeniden yorumlamasına odaklanmaktadır. Bu bölümde siyasetin rasyonelleşmesi ve bilimselleşmesi, yaşam alanının rasyonalleşmesi ve kolonizasyonu arasındaki ayrım ve Habermas’ın öngördüğü tartışma süreçleri ile oluşturulmuş hukuk sistemi sayesinde siyasetin rasyonalleşmesi olasılığı ele alınmaktadır. Makalenin sonuç bölümünde rasyonelleşme sürecinin ikili özelliğinin rasyonalleşmenin diyalektiği olarak nitelenebileceği iddia edil- mektedir.
Keywords : Rasyonalleflme, Weber, Habermas, rasyonalite tipleri, bürokratikleflme, siyasetin bi limselleflmesi, yaflam alan›n›n sömürgeleflmesi, makro sosyoloji