Şikâyet defterlerine göre Osmanlı teb’asının şikâyetleri

Authors : Saliha OKUR GÜMRÜKÇÜOĞLU

Pages : 175-206

Doi:10.1501/Hukfak_0000001654

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2012-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde Divan-ı Hümayun’da tutulan defterler arasında, Bâb-ı Âsafi kataloğuna kayıtlı olan 1649-1653 yılları arasındaki Şikâyet Defterlerini kapsayan bu çalışmada, söz konusu dönemin hukuk ve adalet anlayışının gün yüzüne çıkarılması amaçlanmıştır. Bu sebeple halkın ya da idarecilerin hangi konularda şikâyetlerinin olduğu tespit edilerek, Osmanlı devletinde özellikle adalet alanında aksayan yönlerin belirlenmesine çalışılmıştır. Hiç şüphesiz söz konusu belgelerden elde edilen sonuçlar, dönemin hukuk işleyişini anlamak açısından önemlidir. Söz konusu şikâyetler “Şikâyet Edilenler” ve “Şikâyet Edenler” olarak iki kısımda tahlil edilmiştir. Bu ayrımda özellikle hangi kurum veya görevliden daha fazla şikâyet edildiği, bu şikâyetlerin çoğunlukla kimler tarafından yapıldığının ortaya çıkarılması amaçlanmış ve söz konusu tasnifler tablo ve grafiklerle desteklenmiştir. “Şikâyet Konuları” başlığı altında ise, en fazla hangi konunun şikâyet sebebi olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Divan-ı Hümayun’dan idarecilere gönderilen ceza ve ikazlara da yer verilmiş ve bunlar “Şikâyetlerin Hukuki Sonuçları” başlığı altında ayrıca tahlil edilmiştir
Keywords : Şikâyet, Divan ı Hümayun, ehl i örf kamu görevlisi, kadı, adalet