1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi kapsamında “Barışçıl Amaçlar” teriminin anlamı

Authors : Fevzi TOPSOY

Pages : 383-416

Doi:10.1501/Hukfak_0000001659

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2012-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Uluslararası hukukta, ilk olarak, 1959 tarihli Antarktika Antlaşması’na derç edilen “barışçıl amaçlar” terimi, sonraki tarihli pek çok uluslararası hukuk metninde klişe bir ifade olarak kullanılmaya başlanmıştır. Deniz hukuku alanında en kapsamlı uluslararası sözleşme olan 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS)’nde de “barışçıl amaçlar” terimi sıklıkla kullanılmıştır. Sözleşmenin hazırlık sürecinde terimin anlamının belirlenmesine yönelik bir takım girişimler olmasına rağmen terimin açık bir tanımı yapılmamış ve muğlâk bir ifade olarak kalmıştır. Doktrinde terimin anlamına yönelik yapılan tanımların ise hukukî olmaktan ziyade devletlerin askerî ve ekonomik çıkarlarını yansıttığı görülmektedir. Bununla birlikte yapılacak genel kabul gören hukukî bir tanımın, muhtemel çatışmaları azaltacağı ve dünya barışına önemli katkı sağlayacağı aşikârdır. Bu itibarla çalışmanın amacını, BMDHS’nin sekiz maddesinde kullanılan “barışçıl amaçlar” teriminin anlamının sorgulanarak, sözleşmenin hedef ve ruhuna uygun şekilde içeriğinin doldurulması oluşturmaktadır
Keywords : BMDHS, barışçıl amaçlar, askerî faaliyetler, insanlığın ortak mirası, deniz alanları