II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ’NDE ADLİYE ve MEZÂHİP NEZARETİ’NDE BÜROKRATİK REFORM

Authors : Erkan TURAL

Pages : 223-252

Doi:10.1501/Hukfak_0000000280

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2008-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Adliye Nezareti’nin kuruluşu ve sonraki aşamaları ile ilgili olarak bir akademik literatürden bahsetmek hala imkansızdır. Ortaya konan sınırlı çalışmalar da yüksek lisans veya doktora tezi olup kitaplaşmayı beklemektedir. Teşkilat tarihine yönelik bu ilgisizlik diğer ülkelerle kıyaslandığında büyük bir tezat oluşturmaktadır. Yurtdışında bu tür kurumsal çalışmalar Ortaçağ kiliseleri veya üniversitelerinden diploma alan hukuk öğrencilerine kadar götürülmekte; bu kişilerin kariyerleri üzerinden kurumların arkeolojisi yapılmaya çalışılmaktadır. Kuşku yoktur ki, bu çapta bir inceleme ancak köklü bir bilgi birikimini referans alarak yapılabilir. Söz konusu kaynak ve süre sorunu araştırmamın içeriğini doğrudan etkiledi. Yine de seçilen dönemin bir kırılma noktası olması farklılıkların yakalanması anlamında iki farklı resmin tespit edilmesine yol açtı. Cumhuriyet’e nasıl bir bürokratik kültürün bırakıldığına dair yapılan araştırma çerçevesinde Adliye Nezareti’ni birinci dereceden arşiv malzemesine dayanılarak incelenmeye çalışıldı. Adliye bürokratları, II. Meşrutiyet Dönemi boyunca bir taraftan yeni dönemin hukuksal sorunlarına cevaplar ararken, diğer taraftan kurumlarının modernleşmesi yolunda önemli adımlar attılar. Dolayısıyla bu çalışmada nezaretin, ülkenin ve bürokratların geçirdiği dönüşüm halkalarına kaynaklar çerçevesinde bir giriş yapılmaya çalışılacaktır
Keywords : Adliye nezareti, devlet, bürokrasi, memur, İttihat ve Terakki