Anayasa Mahkemesinin 25.07.2023 Tarihli Bireysel Başvuru Kararı Bağlamında Evlat Edinmede Evlat Edinen ve Evlat Edinilen Arasındaki Yaş Farkı Meselesi

Authors : Selma Hülya İmamoğlu

Pages : 1903-1932

Doi:10.33629/auhfd.1550170

View : 169 | Download : 142

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Anayasa Mahkemesi, 25.07.2023 tarihli bireysel başvuru kararında, başvurucu ve başvurucudan onaltı yaş büyük üvey babası arasında mahkeme kararıyla kurulan evlatlık ilişkisinin kaldırılması dolayısıyla başvurucunun aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Yüksek Mahkemeye göre hak ihlali, evlat edinilenin, evlat edinenden en az onsekiz yaş küçük olmasını öngören TMK m. 308/I hükmünden kaynaklanmıştır. Burada ihlalin sebebi, anılan hükmün somut olay bağlamında uygulanabilecek haklı ve kabul edilebilir istisnalara yer vermemesi, zorunlu durumlar karşısında uygulayıcılara takdir alanı bırakmamasıdır. Asgari yaş farkı şartı, evlat edinmeyle birlikte evlat edinen ve evlat edinilen arasında kurulan soybağı ilişkisini, doğal bir ana baba ve çocuk ilişkisine benzetmeyi ve böylelikle dengeli bir aile yapısını oluşturmayı hedeflemesi bakımından gerekli bir düzenlemedir. Ancak TMK m. 308/I hükmündeki düzenleme, esnek değildir. Bireysel başvuruya konu olayda olduğu gibi münferit halin şartlarına göre ve özellikle çocuğun yararına gerekli görüldüğü takdirde asgari yaş farkı şartından ayrılmak mümkün olmalıdır. Bize göre bu konuda yasal bir değişiklik yapılmalıdır. Ancak yasal bir değişikliğe gidilmediği takdirde somut olay bağlamında adaletsiz bir sonucu önlemek için TMK m. 2/II hükmüne dayanılarak normun düzeltilmesi yönüne gidilebilir veya TMK m. 308/I hükmünün katı bir hüküm olarak değerlendirilmemesi halinde teleolojik redüksiyon yöntemiyle anılan hükmün çocuğun yararına somut olaya uygulanmaması sağlanabilir.
Keywords : Evlat edinme, çocuğun yararı, aile hayatına saygı hakkı, normun düzeltilmesi, teleolojik redüksiyon