Dinî piyasalar teorisi: eleştirel bir değerlendirme

Authors : Fatih VAROL

Pages : 121-143

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001474

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2017-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik sekülerleşme tezi modernleşme ile birlikte dinin toplum üzerindeki etkisinin azalacağını beklemektedir. Ancak hem modernleşme ile birlikte birçok toplumda dinin etkisinin azalmaması hem de Amerika Birleşik Devletleri gibi modern kabul edilen bazı toplumlarda yüksek dindarlık oranı nedeni ile klasik sekülerleşme tezi akademi dünyasında son yıllarda sorgulanır hale gelmiştir. Bu nedenle sekülerleşme tezine alternatif yeni yaklaşımlar gelişmeye başlamıştır. Gelişmekte olan alternatif yaklaşımlar içerisinde klasik iktisat teorisindeki en temel yaklaşımları dini alana uygulamaya çalışan Dini Piyasalar Teorisi ön plana çıkmaktadır. Bu çerçevede, makalede hem Dini Piyasalar Teorisinin teorik temelleri hem de Amerika ve Avrupa örneğinde ampirik uygulaması ele alınmıştır. Nihayetinde ise Dini Piyasalar Teorisinin toplumlardaki din olgusunu anlamak bakımından en az sekülerleşme tezi kadar yanıltıcı olduğu gösterilmiştir. Zira, sekülerleşme tezi modern toplumlarda dinin yerini anlamak için Avrupa’da yaşanan tecrübeyi kendine temel almakta ve onu evrenselleştirmekte iken, Dini Piyasalar Teorisi de Amerika’da yaşanan dini tecrübeyi teorileştirmekte ve onu evrenselleştirmektedir
Keywords : Dinî Piyasalar Teorisi, Rasyonel Seçim Teorisi, Sekülerleşme, Toplumsal Dindarlık, Dinî Katılım, Dinî Çoğulculuk