Cedel ile Burhān Arasında: İbn Ṭufeyl’in Ḥayy b. Yaḳẓān Adlı Eseri Üzerinden Klasik Dönem Sonrası İslam Düşünce Tarihini Okumak

Authors : Mehmet K. KARABELA

Pages : 77-93

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001391

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2013-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin amacı, İbn Ṭufeyl’in Ḥayy b. Yaḳẓān romanı üzerinden, düşünce tarihi ve edebiyatın birbirine ne kadar bağımlı ve birbiri içine ne kadar geçmiş iki alan olduğunu analiz ederek klasik dönem sonrası İslam düşünce tarihi çalışmalarını kavramlar tarihi açısından tartışmaya açmaktır. Bu çerçevede, ilk önce Ḥayy b. Yaḳẓān romanındaki Ḥayy, Absāl ve Salāmān karakterleri kullanılarak klasik sonrası dönemde İslam düşünce tarihini etkilemiş olan cedel ve burhān kavramları arasındaki çatışma argümanları değerlendirilecektir. Bu değerlendirmenin referansları, klasik dönem sonrası medreselerde eserleri en çok okutulan Şemsuddīn es-Semerḳandī ve Saçaḳlızāde’nin cedel, baḥs ve munāẓara kavramları arasındaki açık ve net vurgularıdır. Makalede yer alan eser analizleriyle ortaya konulan kanıtlar, İslam düşünce tarihinde; klasik dönemi şekillendiren cedel ve burhān arasındaki çatışmanın, klasik sonrası dönemde burhān lehine sonuçlandığını göstermektedir
Keywords : Ḥayy b Yaḳẓān, cedel, burhān, baḥs, munāẓara, İbn Ṭufeyl, Şemsuddīn es Semerḳandī, Saçaḳlızāde