Şeyḫ Adī’siz Yezidîlik: Yezidîlerin Adī b. Musāfir algısında yaşanan farklılaşmalar

Authors : Metin BOZAN

Pages : 23-42

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001365

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2012-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hızlı kültür değişmelerinin, kapalı toplum yapısına sahip dini toplulukları derinden sarstığı ve onları ciddi bir kimlik ve aidiyet kriziyle karşı karşıya bıraktığı bir vakıadır. Bunun en canlı örneklerinden biri Yezidîlik’tir. Kapalı toplumdan açık topluma geçiş sürecinde Yezidîler arasında, geleneğe yönelik yeni yaklaşımlar ve arayışlar ortaya çıkmıştır. Bu makale, söz konusu arayışları Yezidîlik’in kurucusu olarak kabul edilen Şeyḫ Adī örneği üzerinden göstermeyi amaçlamaktadır. Bu amaca yönelik olarak, ikisi Kuzey Irak’ta ikisi de Almanya’da yaşayan dört Yezidî ile yapılandırılmamış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerden elde ettiğimiz değerlendirmeler bize çağdaş Yezidîlerin Şeyḫ Adī’ye dair yaklaşımlarındaki farklılaşmayı tesbit etme ve bunları ‘göz ardı etme,’ ‘sorgulama’ ve ‘dışlama’ şeklinde üç başlık altında tahlil ete imkânı vermiştir. Bu yaklaşımların ne anlam ifade ettiğinin anlaşılabilmesi için de Şeyḫ Adī’nin tarihsel kişiliği ve Yezidî inancı içerisindeki yeri ve konumu hakkında kısa bir değerlendirme sunulmuştur
Keywords : Yezidilik, Adī b Musāfir, Şeyḫ Adī, Şeyḫ Hādī