Çokanlamlılık-Eşadlılık İkileminde İştirâk-i Lâfzî

Authors : Ömer ACAR

Pages : 241-270

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001042

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2010-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çokanlamlılık, genel olarak dünya dillerinde görülen bir olgudur. Arap dilinde bu olgudan iştirâk-i lafzî/teaddudu’l-ma‘nâ; bu olguyu ifade eden kelimelerden ise müşterek lafızlar olarak bahsedilmektedir. Türkçeyle birlikte pek çok dilde, çokanlamlılık ile karıştırılması muhtemel olan eşadlılık veya eşseslilik olgusunu karşılamak üzere ayrı terimler kullanılmaktadır. Bu iki olguyu birbirinden ayıran en önemli fark şudur: Çokanlamlılıkta aynı kelimenin değişik anlamları arasında mutlaka bir ilişkinin bulunması gerekirken, eşadlılıkta bunun tersi söz konusudur. Yani bir kelimenin farklı anlamları arasında ortak bir yön bulunuyorsa, bu kelime çokanlamlı; aksi takdirde eşadlı/eşseslidir. Arap dilinde ilk dönemlerden itibaren lafz-ı müşterekle alakalı öne sürülen şartların esasında Türkçedeki eşadlılık, İngilizcedeki homonymy/homography olgusu için geçerli olduğu görülmektedir
Keywords : Çokanlamlılık, eşadlılık, dilbilim, yan anlam, Arap dili