İbn Ḥacer’in Lisānu’l-Mīzān’daki Şīʿī Kaynakları

Authors : Mustafa Macit Karagözoğlu, Muhammed Enes Topgül

Pages : 315-357

Doi:10.33227/auifd.1315351

View : 221 | Download : 214

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede İbn Ḥacer’in zayıf ravilere dair meşhur eseri Lisānu’l-Mīzān’daki Şīʿī kaynak kullanımı incelenmektedir. Daha önce başka Sünni tarihçi ve hadis alimleri de Şīʿī ricāl kaynaklarına başvurmuşlarsa da bu eserleri en yoğun kullanan müellif İbn Ḥacer olmuştur. O, Lisānu’l-Mīzān’da Ebū Caʿfer eṭ-Ṭūsī başta olmak üzere 12 Şīʿī ricāl alimine toplam 787 kez atıf yapmıştır. Şīʿī kaynaklardan eklediği ravilerle ḍuʿafāʾ türünün kapsamını genişleten İbn Ḥacer, ravilerin Şīʿīliklerini bizzat mezheplerine ait eserler üzerinden göstermiştir. Lisān’ın ilk üç cildinde yoğun olarak yer alan Şīʿī ravilerin büyük çoğunluğu, eserin ilk telifinden sonraki gözden geçirme süreçlerinde müellif tarafından kitaba eklenmiştir. Makalede İbn Ḥacer öncesindeki Sünni müelliflerin Şīʿī ricāl eserlerini kullanımı üzerinde durulduktan sonra İbn Ḥacer’in Şīʿī kaynakları incelenmekte, Lisān’ın yazmaları üzerinden Şīʿī ravilerin kitaba giriş serüveni ortaya koyulmakta ve Şīʿī kaynaklardan yapılan nakillerin ravi tenkidindeki işlevi gösterilmektedir.
Keywords : Hadis, İbn Ḥacer el ʿAsḳalānī, Şīʿa, Lisānul Mīzān, Ravi Tenkidi