Bir Hâfız-ı Kütüb Notunu Anlamaya Çalışmak: Fatih Vakfiyesi Kapsamındaki Bir el-Ḳāmūsu’l-Muḥīṭ Nüshasının Michigan Üniversitesi’ne Uzanan Hikayesi

Authors : Mehmet Kalaycı

Pages : 967-991

Doi:10.33227/auifd.1590544

View : 94 | Download : 54

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mecduddīn el-Fīrūzābādī’nin el-Ḳāmūsu’l-Muḥīṭ adlı eserinin Fatih Koleksiyonu 5225 numarada kayıtlı bir nüshasında bir not mevcuttur. Bir hâfız-ı kütüb tarafından yazılmış olan bu not, biri nüshanın Sultan 2. Mehmed adına vakfedilmiş kitaplardan olduğu diğeri de yapraklarının eksik olduğu yönünde iki önemli tespit barındırmaktadır. Hâfız-ı kütübün bu iki tespite nasıl ulaşmış olabileceği sorusu, bu yazının hareket noktasını oluşturdu. Yaptığım incelemede nüshanın hiçbir şekilde eksik olmadığını ve Sultan 2. Mehmed adına vakfedilmiş asıl nüsha olmadığını fark ettim. Asıl nüsha muhtemelen 1900’lerin başlarında kaybolmuştu; üzerinde hâfız-ı kütüb notunun bulunduğu nüsha da asıl nüsha yerine ikame edilmişti. Kaybolan asıl nüsha ise, Erzincan’da bir kütüphaneye vakfedilmiş, muhtemelen Rus işgali nedeniyle de buradan çıkmıştı. Ardından da önce British Museum’a intikal etmiş, daha sonra ilgili Müze tarafından 1924 yılında Michigan Üniversitesi’ne satılmıştı. Nüsha halen Michigan Üniversitesi’nde Tiflis Koleksiyonu altında yer almaktadır.
Keywords : Hâfız ı Kütüb, el Ḳāmūsul Muḥīṭ, Ḥalebīzāde, Fatih Koleksiyonu, Tiflis Koleksiyonu