TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE COĞRAFİ, SİYASİ VE İDARİ BİR TERİM OLARAK “RUMELİ” (12.-19. YÜZYILLARDA)

Authors : Edip DURMAZ

Pages : 68-75

Doi:10.17343/ejovoc.21173

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2014-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler, büyük ölçüde Anadolu’yu ele geçirdikten, Doğu Roma İmparatorluğu insert ignore into journalissuearticles values(Bizans); da büyük ölçüde Avrupa’ya insert ignore into journalissuearticles values(Balkanlara); çekildikten sonra XII. Asır’dan itibaren İstanbul ve Çanakkale boğazlarının ötesinde kalan Doğu Roma İmparatorluğu topraklarını Rûm-ili olarak isimlendirmeye başladılar. Anadolu Selçuklu Türklerinin Rûm-ili isimlendirmesini Osmanlılar da Gelibolu’ya Çimpi Kalesi’ne ayak bastıktan sonra kullanmaya devam ettiler. Bölge ile ilgili olarak kullanılan “Rumeli” terimi 19. Asır’ın başlarına kadar neredeyse rakipsiz ve en yaygın kullanım olarak kaldı. Osmanlıların Rumeli’ye ayak basmasından on yıl sonra, Edirne’nin fethinin ardından 1362’de Osmanlı Devleti’nin merkezden ayrı ilk siyasi – idari birimi olarak Rumeli beylerbeyliği kuruldu. 1530 – 1540 yılları arasında en geniş sınırlarına ulaşan Rumeli beylerbeyliği yaklaşık bugünkü Türkiye büyüklüğünde geniş bir alanı kapsıyordu. Bu tarihlerden sonra Rumeli’de başka beylerbeyliklerin kurulması nedeniyle Rumeli beylerbeyliğinin sınırları hızla küçüldü. 16. Asır’ın sonlarından itibaren beylerbeylik ismi eyâlet ile yer değiştirdi. Karlofça Antlaşması’nın ardından Osmanlı devleti toprakları gibi Rumeli eyâleti de hızla küçülmeye devam etti. 1864’te yeni yapılan idârî taksimat gereği Avrupa örneğine uygun olarak eyâletler vilâyete dönüştürüldü. Rumeli vilâyeti son yıllarında sadece Türkiye’nin Marmara bölgesi kadar kalmıştı
Keywords : Rumeli, Rumeli Beylerbeyliği, Balkanlar