DFLOW programı ile Porsuk havzasındaki akarsularda debi analizi

Authors : Serdar GÖNCÜ

Pages : 91-103

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2011-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :En önemli tatlı su rezervlerinden biri olan akarsuların sürdürülebilir şekilde kullanılabilmesi ve yönetilebilmesi amacıyla düşük debi miktarlarının ve periyotlarının belirlenmesi büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Porsuk havzasında bulunan akarsu ve kollarındaki akım değerlerinin analizleri için ABD Çevre Koruma Ajansı insert ignore into journalissuearticles values(EPA); tarafından geliştirilmiş DFLOW yazılımı kullanılmıştır. Eskişehir\`in de içinde bulunduğu Porsuk Havzası içerisinde belirlenen istasyonlara ait debi verileri Devlet Su İşleri\`nden temin edilmiştir. DFLOW yazılımı sayesinde 7Q10, 4B3 gibi hidrolojik ve biyolojik yapı esaslı düşük debi değerlerini dikkate alan hidrolojik veriler hesaplanarak son 45 yıllık süreçte akarsuların nasıl etkilendiği anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca düşük akım periyotlarının zamansal artış ve azalış trendleri belirlenmiş ve iklim değişikliğine bağlı olarak 7 günlük minimum insert ignore into journalissuearticles values(7Q1); akım değerleri incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda 7Q1 değerlerinde, sulama amaçlı olarak kullanılmakta olan akarsu kollarında barajlar sonrasında sulama suyu ihtiyaçlarının artması ve bırakılan su miktarlarının artması nedeniyle artış eğilimi görülürken, doğal koşullardaki ve havzadan beslenen ana ve yan akarsu kollarındaki akım verilerinde ise yıllara bağlı olarak önemli azalmalar görülmektedir. İklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışları ve yağış rejimindeki değişimler bu durumun daha duyarlı şekilde göz önüne alınması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca HES gibi su kontrol yapılarının planlanmasında benzer çalışmalar ile ülkemizdeki sınırlı yüzeysel su kaynaklarının daha etkin kullanımı ve sürdürülebilirliği için önemli bilgiler elde edilmesi gerekmektedir.
Keywords : DFLOW, 7Q10, 4B3, Porsuk Havzası, HES