COVID-19 Pandemisinin Türkiye’de Hanehalkı Yoksulluğu, Sağlık Harcamaları ve Sağlıkta Finansal Koruma Üzerindeki Olası Etkileri

Authors : Gökçe MANAVGAT, İlker DAŞTAN, Asiyeh ABBASİ

Pages : 27-44

Doi:10.52148/ehta.903702

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yüksek oranda yapılan cepten sağlık harcamalarının bir sonucu olan hanehalklarının üzerindeki finansal yükün izlenmesi ve sağlıkta finansal korumanın güçlendirilmesi küresel anlamda ilgi gören 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden biri olagelmiştir. Bir sağlık sorunu olarak başlayıp küresel bir ekonomik krize dönüşen COVID-19 pandemisi Türkiye için Sağlıkta Dönüşüm Programı insert ignore into journalissuearticles values(SDP); ile belirlenmiş hem sağlık hizmetlerine erişimin yaygınlaştırılması hem de hanehaklarının sağlık harcamalarından kaynaklı finansal risklerinin azaltılması hedefleri için bir tehlike oluşturmaktadır. Bu çalışmada, COVID-19 pandemisinin Türkiye’de hanehalklarının gelir ve harcamalarındaki azalmaları tahmin edilerek yoksulluk ve sağlıkta finansal korumada meydana gelebilecek olası etkileri hesaplanmıştır. TÜİK’in 2020 yılı için yayınladığı sektörel bazlı daralmalar ve işgücü piyasasındaki kayıplardan yola çıkarak öncelikle hanehalklarının gelirlerindeki azalmalar, dolayısıyla ortaya çıkacak yeni yoksulluk oranları, sonra ise cepten yapılan sağlık harcamalarındaki dört farklı senaryo göz önünde bulundurularak hanehalklarının karşılaşabilecekleri sağlık finansal yükleri hesaplanmıştır. Analizlerimize göre, Türkiye’de 2020 yılında hanehalkı harcamalarında ortalama %5,3’lük bir azalma yaşanacağı hesaplanmıştır. Hanehalkı harcamalarındaki bu düşüşlere bağlı olarak yaklaşık 1,35 milyon ek nüfusun COVID-19 krizi nedeniyle yoksullukla karşı karşıya kalacağı tahmin edilmiştir. Sağlıkta finansal koruma açısından cepten yapılan sağlık harcamalarındaki dört farklı senaryomuza göre 103 ile 758 bin arası bir ek nüfus katastrofik sağlık harcamalarına maruz kalabilecek, 82 ile 153 bin arası bir ek nüfus ise cepten yapılan bu sağlık harcamaları nedeniyle yoksullaşabilecektir. COVID-19’un yol açtığı hanehalklarının gelir ve harcamalarındaki azalmanın etkilerini azaltmak için, politika yapıcılar halk sağlığı hizmetleri finansmanını artırmalı ve temel sağlık hizmetleri için cepten yapılan harcamaları pandemi süresince minimum düzeye indirmelidir. Sağlık hizmetleri alanında kullanıcı katkılarının askıya alınması ya da ertelenmesi, sağlık hizmetlerine erişimin yaygınlaştırılması ve sosyal koruma hedeflerinin güçlendirilmesi COVID-19 sonrası dönemde daha derin bir yoksulluğu ve finansal yükü önlemeye yardımcı olabilir.
Keywords : COVID 19, Cepten yapılan sağlık harcamaları, sağlık politikası, sağlıkta finansal koruma