Türkiye'de Daha Eşitlikçi Vergi Politikaları için Mikrosimülasyon Analizi: 2003-2013

Authors : Özlem ALBAYRAK, Serdal BAHÇE, Abuzer PINAR

Pages : 249-277

Doi:10.1501/SBFder_0000002391

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2016-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye, yüksek gelir dağılımı eşitsizliği yaşayan bir ülke olarak, son 10 yılda, bölüşümü ciddi biçimde etkilediği bilinen vergi politikalarında özellikle bireysel gelir vergisi tarifesinde önemli değişiklikler gerçekleştirmiştir. İlk değişikliğin gerçekleştiği 2005 yılında en üst gelir diliminin tabi olduğu vergi oranının düşürülmesiyle üst gelir gruplarının vergi yükü azaltılırken; 2008 yılında alt gelir gruplarının vergi yükünü düşüren Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulamasına başlanmıştır. Bu dönemde bazı ürünlerin KDV oranlarında değişikliklere gidilmesine rağmen, özellikle enerji ve iletişim hizmetlerindeki özel tüketim vergileri yoluyla hanelerin dolaylı vergi yükü artmaya devam etmiştir. Bu değişikliklerin, gelirin yeniden dağılımında çelişkili sonuçlara yol açacağı açıktır. Ancak bugüne kadar Türkiye’de kapsamlı biçimde tüm bu değişiklikleri inceleyen bir çalışma yapılmamıştır. Bu açığı kapatmak amacıyla, bu çalışmada birey ve hanelerin doğrudan ve dolaylı vergi yüklerini hesaplamak için hazırlanmış Türkiye’nin ilk Mikrosimülasyon Modeli’nin sonuçlarını sunuyoruz. Mikrosimülasyon tekniği farklı politika önerilerinin sonuçlarını karşılaştırma olanağı tanıması nedeniyle özellikle kamu politikalarının etkilerinin incelenmesinde etkin bir araçtır. Bu yazıda, hem son 10 yıldaki politika değişikliklerinin birey ve hanelerin vergi yüklerinde ve ikincil dağılımdaki sonuçları incelenmiş hem de daha eşitlikçi bir vergi politikası için olası vergi politikası simülasyonlarının sonuçları karşılaştırılmıştır.
Keywords : Mikrosimülasyon, Vergi Politikaları, Gelir Dağılımı, Türkiye, Dolaysız Vergiler