NÖROLOJİK TEDAVİLERDE KULLANILAN BAZI ŞİFALI BİTKİLERİN ADLARI ÜZERİNE KÖKENBİLİMSEL BİR İNCELEME

Authors : Mayagül ERGENEKON, Nermin BÖLÜKBAŞI, Okan BÖLÜKBAŞI

Pages : 1-17

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2019-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, nörolojik tedavilerde kullanılan bazı şifalı bitkilerin dilbilimsel açıdan incelenmesi konu edilmiştir. Fitonimler  insert ignore into journalissuearticles values(bitki adları); anlambilim ve kökenbilim açısından ele alınmıştır. Tıp üzerine yazılan eski metinlerde bu sözcüklerin kullanımına dair örnekler ortaya konmuştur. Araştırma yöntemi olarak tarihsel karşılaştırmalı yöntem kullanılmıştır. Sağlık alanında kullanılan şifalı bitki adlarının kökenbilim açısından incelenmesi iki yönden önemlidir. Birincisi sağlık ile ilgili sözcükler sağlık meslek örgütünü doğrudan ilgilendirmektedir. İkincisi, sağlıkla ilgili sözcükler dillerin en eski sözvarlığını oluşturmaktadır.   Sağlıkla ilgili sözcükler, bir dilin zaman içindeki yolculuğu hakkında bize kapsamlı bilgiler vermektedir. Antik Yunan ve Latin dillerinin ortak kültürel mirası sayesinde hastalıkların ve şifalı bitkilerin Latince adları uluslararası kabul görmektedir. Ancak her dilde bitkinin kendi özel adları ve eş anlamları vardır. Türk tıp ve farmakoloji terminolojisinde, geniş bir grup terim, hastalıkların, bitkilerin ve ilaçların adlarını oluşturmaktadır. Çalışmamızda değinilen fitonimlerin çoğunun Yunan-Latin kökenleri vardır ve bu sözcüklerin uluslararası kullanımı mevcuttur. Makalede incelenen fitonimler çoğunlukla Türkçenin İngilizce, Farsça, Arapça, Fransızca, Yunanca ve Latince gibi dillerle olan ilişkileri sonucu dilimize kazandırılan sözcüklerden oluşmaktadır. Araştırma konusu olan nörolojik tedavilerde kullanılan bazı şifalı bitkilerin adları Latince bilimsel, Türkiye Türkçesi ve halk arasında kullanılan adları olarak verilmiştir. Alanla ilgili terminoloji büyük ölçüde İngilizce olarak üretilmiş olduğu için, terimlerin İngilizce karşılıkları da parantez içinde verilmiştir. Ayrıca diğer dillere de başvurulmuştur. Bitkilerin Latince bilimsel adları Uluslararası Bitki, Mantar ve Alg Adlandırma Yasası insert ignore into journalissuearticles values(Melborn Yasası); insert ignore into journalissuearticles values( İnternatıonal Code of Nomenclature of algae, fungi and plant ); dikkate alarak belirlenmiştir. Şifalı bitkilerin kökenini, yapısını, çevredeki gerçekliğin çeşitli kavramları ile olan bağıntısı incelemek, dilsel bir malzemedir. Bu çalışma ilerde ‘Şifalı bitki terminolojisi ve tarifi’ eğitim kılavuzlarını yazmak için örnek bir çalışmadır ve sözlük bilimciler, dil bilimciler, toplum dilbilimciler, hekimler ve tıp öğrencilerine faydalı olacak bir kaynak oluşturmaktadır.
Keywords : Dilbilim, Kökenbilim, Farmakofitonim, Bitki Adları, Tıp Terminolojisi