Kutb`un Hüsrev ü Şirin`inin Yayımlanmış İki Metni Ve Tarihî Metinlerin Okunması Üzerine

Authors : Lütfiye GÜVENÇ

Pages : 185-198

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçe, dünyanın eski, köklü ve zengin dillerinden olmasının yanı sıra yazılı metinleri bakımından da eski, köklü ve zengin bir geçmişe sahiptir. Bilindiği gibi bu metinler tarih içerisinde Türklerin yayıldığı ve yaşadığı geniş coğrafi alanlarda farklı alfabelerle karşımıza çıkmaktadır. Türk diline ait metinlerin sayı ve hacim bakımından yoğun biçimde Arap alfabesi ile yazıldığı görülmektedir ki bu metinler aynı zamanda dil ve kültür açısından derin bilgileri içeren nadide eserlerdir. Bu makaleye konu olan Kutb`un Hüsrev ü Şirin`i de bu eserlerdendir. Nizamî`nin aynı adlı mesnevisinden miladi 1341 yılında Kutb tarafından Altınordu hükümdarı Tini Bek Han ve eşi Melike Hatun adına Türkçeye tercüme edilmiştir. Eserin bilinen tek nüshası Bibliothéque Nationale`de Türkçe kaynaklar bölümünde 312 numarada kayıtlıdır. Kutb`un Hüsrev ü Şirin adlı mesnevisini ilk defa 1958 yılında Ananiazs Zajaczkowski metin olarak Varşova`da Latin harfleriyle yayımlamıştır. Bundan on yıl sonra 1968 yılında eser, Necmettin Hacıeminoğlu tarafından Kutb`un Husrev ü Şirin`i ve Dil Hususiyetleri adıyla hem metni Latin harflerine çevrilerek hem de geniş bir dil incelemesi yapılarak neşredilmiştir. Söz konusu iki çalışma incelendiğinde her ikisinin de okuma farklılıkları bulunduğu; ayrıca çalışmalarda Kutb`un Hüsrev ü Şirin mesnevisinin Arap harfli metni ile de uyuşmayan okumalar olduğu görülmektedir. Makaleye esas teşkil eden husus, bu iki metin neşrinden hareketle farklı okumalara ve asıl metinden ayrışmalara dikkat çekerek tarihî Türk dili alanında çok değerli olan bu eserin orijinal metne dayanan yayımının gerekliliğini ortaya koymaktır. Böylece, Kutb`un Hüsrev ü Şirin`i temelinde Türkçenin diğer nadide şaheserlerinin de yeniden gözden geçirilmesi, sağlam metinlerinin elde edilmesi yolunda atılacak adımlara katkıda bulunulması ümit edilmektedir.
Keywords : Hüsrev ü Şirin, Kutb, Mesnevi, Tarihi Türkçe, Metin