BİREYSEL BELLEKTEN KÜLTÜREL BELLEĞE GEÇİŞ: HEANEY VE DAĞLARCA’NIN TOPRAK ŞİİRLERİ

Authors : Elif TOPRAK SAKIZ

Pages : 39-47

Doi:10.51540/ijof.1098151

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada kültürel belleğin aktarımı ve kültürel kimliğin oluşturulması bağlamında Türk ve İrlandalı olan iki şairin şiirlerindeki kültürel ortak öğeler ele alınmaktadır. 1995’te Nobel edebiyat ödülünü alan İrlandalı yazar Seamus Heaney ile modern Türk edebiyatının önemli şairlerinden olan Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın şiirlerinin temelinde yer alan konular ve bunların aktarıldığı dilsel/şiirsel özellikler incelenerek bu şiirlerde bireysel bellekten kültürel belleğe geçişin ne şekilde gerçekleştiği irdelenmiştir. Heaney’nin bataklık temalı şiirleri ile Dağlarca’nın Toprak Ana insert ignore into journalissuearticles values(1950); kitabındaki şiirleri özellikle toprak konusu etrafında dönmektedir. Heaney’nin Bir Doğalcının Ölümü insert ignore into journalissuearticles values(Death of a Naturalist); insert ignore into journalissuearticles values(1966); adlı şiir koleksiyonunda yer alan Kazmak insert ignore into journalissuearticles values(Digging); şiirinde bireysel bir hatıranın yerini yavaş yavaş kültürel belleğe bıraktığı gözlenmektedir. Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Buğdayın Sesleri ve İstek şiirlerinde de benzer bir geçiş ve zamansal akışkanlık söz konusudur. Kültürel bellek ve kültürel kimlik anlayışlarını yansıtmada hem Heaney hem de Dağlarca’nın toprak ve tarımsal yaşam ile ilgili imgelerden yararlandıkları görülmektedir. Her iki yazarın da şiirlerinde toprağın işlevi, ait oldukları toplumların geçim ve hayat kaynağı olması ve toprakla uğraş sırasında harcanan emek idealize edilip yüceltilmektedir. Şiirlerin, hem kültür aktarımı hem de benlik duygusunun inşasındaki işlevsel yönleri gözlenmiş olup toprağa olan kutsayıcı yaklaşımları şiir ile kültürel bellek arasındaki sembiyotik bağı kanıtlar niteliktedir.
Keywords : Kültürel bellek, toprak, şiir, imgelem, kültürel kimlik