İkinci Abdülhamid Dönemi’nde Basınla İlişkiler ve Sultan’ın Son Senesinde Sırat-ı Müstakim`in İktidara Bakışı

Authors : İlker BAYRAM, Selma GÖKTÜRK ÇETİNKAYA

Pages : 348-360

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde İkinci Abdülhamid Dönemi’ne dair tartışmalar güncelliğini korumaktadır. İkinci Abdülhamit iktidarı, farklı kesimlerin ortak şikâyeti olmuştur. İngiltere, Fransa, Rusya gibi güçler, Osmanlı’dan daha fazla pay almak istemişlerdir. Bunlar vasıtasıyla Osmanlı coğrafyasından pay almak isteyen Yahudileri, Ermenileri ve Rumları da unutmamak gerekir. Ayrıca Orta Doğu’daki Müslüman unsurlar da harekete geçmişlerdir. Bunlara ilaveten Osmanlı toprakları ile ilgili sorunu olan iç ve dış odakların yaptıkları faaliyetleri engellemek adına İkinci Abdülhamid’in aldığı tedbirlerden rahatsız olanlar da bulunmaktaydı. Bunların ortak özellikleri, Meşrutiyet’in yeniden ilanıyla bütün sorunların ortadan kalkacağına olan inançlarıydı. Bu nedenle temel hedef olarak öncelikle Meşrutiyet’i yeniden ilan ettirmeyi ardından da İkinci Abdülhamid’i görevden indirmeyi hedeflemişlerdir. Ancak Sultan Abdülhamid sonrası hakkında planlarının olduğu söylenemezdi. Bunlar arasında diledikleri gibi yayın yapamamaktan, sansüre uğramaktan şikâyetçi olan “Basın” da bulunmaktaydı. 1908’de yayın hayatına başlayan Sırat-ı Müstakim, muhaliflerin toplanma merkezlerinden biri olmuştur. Bu makalede basının, yönetimin üzerindeki etkisi Sırat-ı Müstakim örneği üzerinden hareketle tespit edilmeye çalışılmıştır.  
Keywords : Osmanlı Devleti, İkinci Abdülhamid, İkinci Meşrutiyet, Sırat ı Müstakim