Ranking OECD Countries By Using COVID-19 And Health Policy Variables With Fuzzy AHP And Multimoora Methods

Authors : Osman HAYRAN, Pakize YIGIT

Pages : 185-193

Doi:10.34084/bshr.985424

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çalışmanın amacı, OECD ülkelerinin COVID-19 için izlediği sağlık politikaları ve diğer ilişkili değişkenlere göre performansının MULTIMOORA yöntemi ile analizidir. Materyal ve Metod: Çalışmada 37 OECD ülkesinin verileri kesitsel olarak incelenmiştir. Ülkelerinin COVID-19 dönemi performansını değerlendirilmesi için 11 değişken belirlenmiştir. Bu dönemde, ülkelerin belirlediği dokuz sağlık politikasının Bulanık AHP yöntemi ile ağırlıkları hesaplanarak ülkeler için sağlık politikası skoru belirlenmiştir. Ardından, MULTIMOORA ile ülkelerin COVID-19 ilişkili performansları analiz edilmiştir. Bulgular: Ülkelerin dokuz COVID-19 ilişkili sağlık politikaları sıralandığında, 0,172 ile en yüksek puan “Sağlık çalışanlarını harekete geçirmek ve korumak”, 0,042 en düşük puan ile “Akıl sağlığı hizmetlerine erişimi arttırmak” bulunuştur. MULTIMOORA ile yapılan COVID-19 pandemi yönetimi analizine göre ise, Yeni Zelanda en yüksek, Belçika en düşük, Türkiye ise on sekizinci sırada performansa sahip ülkeler olarak bulunmuştur. Sonuç: Çalışma bulgularına göre, İzlanda ve Çek Cumhuriyeti hariç, doğu bölgesinde yer alan ülkelerin performansının batı bölgesinde yer alan gelişmiş ülkelerden daha iyi olduğu anlaşılmaktadır. Ancak araştırmanın kesitsel yönteminin yanı sıra, değişkenlerin kendi arasındaki etkileşimleri nedeniyle, ülkelerin pandemiyi yönetmedeki başarı veya başarı- sızlığı hakkında iddialı sonuçlar çıkarmak doğru değildir.
Keywords : Analitik Hiyerarşi Süreci, COVID 19, MULTIMOORA, OECD Ülkeleri, Sağlık Polikaları