Investigation of Factors Associated with Countries’ Covid-19 Disease Fatality Rates

Authors : Elif Nur YILDIRIM ÖZTÜRK, Mustafa ÖZTÜRK, Mehmet UYAR

Pages : 154-161

Doi:10.34084/bshr.1116335

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2022-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırmada ülkelerin Covid-19 hastalığı fatalite hızıyla ilişkili faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma ekolojik tiptedir. Araştırmada Covid-19 hastalığı fatalite hızlarıyla sosyoekonomik durum, doğumda beklenen sağlıklı yaşam umudu, 65 yaş ve üzeri nüfus yüzdesi, kardiyovasküler hastalık sıklığı, tütün kullanım sıklığı, İnsani Gelişmişlik İndeksi, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği İndeksi ve Küresel Cinsiyet Uçurumu İndeksi gibi değişkenlerin ilişkisi araştırılmıştır. Verilerin özetlenmesinde ortalama, standart sapma, ortanca, minimum ve maksimum değerleri kullanılmıştır. Veriler arası ilişkilerin araştırılmasında Pearson/Spearman korelasyon katsayısı kullanılmış ve lineer regresyon modeli kurulmuşturtır. P<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Verilerinde eksiklik bulunmayan 130 ülke çalışmaya dahil edildi. Ülkelerin %12,3’ü düşük sosyoekonomik sınıftaydı. Yüz otuz ülkenin ortalama fatalite hızı 0.016±0.018 idi. Fatalite hızıyla tütün kullanım sıklığı hariç tüm değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi insert ignore into journalissuearticles values(p<0.05);. Tüm değişkenler, fatalite hızının tahmini için oluşturulan çoklu doğrusal regresyon modeline dahil edildi. Modele istatistiksel olarak anlamlı katkı sağlayan tek değişken Küresel Cinsiyet Uçurumu İndeksi oldu. Sonuç: Gelecekte ortaya çıkabilecek benzer salgın durumlarında bu değişkenlerin dikkate alınması ve bu değişkenlerle ilişkili koşulların küresel ölçekte iyileştirilmesi salgın kontrolünün sağlanması açısından önemli olabilir.
Keywords : Covid 19 pandemisi, fatalite hızı, ilişkili faktörler, ekolojik çalışma