Doğal Orman Yangını (Örtü Yangını) ve Sahipli Tarım Arazisinde Anız Yakma Uygulamalarının Bazı Toprak Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması

Authors : Mehmet Küçük, Ayşegül Gözde Tiryaki Güngör, Ömer Küçük

Pages : 13-22

Doi:10.35229/jaes.1391056

View : 70 | Download : 74

Publication Date : 2024-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Orman yangınları uygun sıcaklık ve nem koşullarında dünya genelinde birçok yerde çalışma konusu olarak ortaya çıkmıştır. Aynı şekilde anız yangınlarda hasattan sonra kalan organik artıkları bertaraf etme açısından kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmada karaçam meşcerelerinde doğal olarak gerçekleşen örtü yangını ile kontrollü anız yakma uygulamalarının bazı toprak özellikleri üzerine etkileri karşılaştırılmalı olarak araştırılmıştır. Bu çalışma kapsamında doğal olarak yanmış karaçam alanları ile anız alanları belirlenmiş ve bu alanların yanmış alanlarından 18 yanmamış alanlarından 18 adet olmak üzere toplamda 36 adet örnekleme noktası seçilmiştir. 0-5cm ve 5-10 cm derinlik kademesi olmak üzere toplamda ise 72 toprak örneği alınmıştır. Bu örnekler üzerinde tekstür, pH, EC, organik karbon, toplam kireç, dispersiyon oranı, toprak su sabitleri (tarla kapasitesi, solma noktası ve FSK) ve agregat stabilitesi analizleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda, toprak örneklerinde hem yangının hem de arazi kullanma durumumun (orman tarla) toprak özellikleri üzerinde önemli değişimlere neden olduğu ortaya çıkmıştır. Değişim genel olarak arazi kullanım farklılığı arasında istatistik anlamda önemli düzeyde çıkmıştır. Yangının etkisi de bazı toprak özellikleri üzerinde belirgin düzeyde ortaya çıkmıştır. Anız alanlarındaki değişim daha belirgin şekilde ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucu verilerine göre hem ölü örtünün ortamdan uzaklaşması hem de yanma sonucunda besin maddesinin toprağa katılması gibi özellikler düşünüldüğünde doğal alanlarda örtü yangınının uygulanmasının yarar sağlayacağı ortaya çıkmakta ve ormancılıkta kullanılması önerilebilir. Diğer taraftan ise anız uygulamalarının ise mekanik işleme ve ürün hasadı ile verimliliği azalan toprağın toprak özelliklerini dahada kötüleştireceği öngörülmektedir. Bunun yerine tarlanın hasat artıkları ile sürülmesi ya da bir yıl nadasa bırakılarak toprağın dinlendirilmesi gerekmektedir.
Keywords : Orman yangını, Karaçam, Anız yangını, Arazi kullanım farklılığı