Kangal Yöresine Ait Bir Grup Anadolu Halısının Teknik ve Desen Analizi

Authors : Hülya KAYNAR, Emine TONUS

Pages : 196-235

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2018-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’nun önemli dokuma merkezlerinden biri olan Sivas ve ilçelerinde, Türklerin  Anadolu’ya göç ettikleri yıllardan bu yana dokuma yapıldığı bilinmektedir. Kırsal kesimde  yaygın olarak yapılan dokumacılık birçok nedenden dolayı günümüzde yok olmaya yüz  tutmuştur. Anadolu’da yüzyıllardır yapılagelen el sanatları ile onun önemli bir kolu olan  dokumacılık, somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesinde yer aldıktan sonra,  kirkitli dokumalar üzerine yapılan çalışmalar önem kazanmıştır. Özellikle şahıslara ait olan  koleksiyonlarda kullanım amaçlı olduğu tespit edilen halılar, resmi olarak koruma altına  alınamayacağı için belgeleme yoluna gidilmektedir. Bu amaçla halının, fotoğrafı çekilerek,  teknik ve estetik özellikleri ile birlikte kimliği çıkartılıp, kayıt altına alınması gerekmektedir.  Kangal halısının yöresel karakterinin belirlenmesi, desenlerin korunması ve yeniden  yaşatılmasına yönelik olarak yapılan bu çalışmada; Sivas il merkezinde ve Kangal ilçesi  Akçamağara, Alacahan, Kuzyaka ve Sarıpınar Köylerinde var olan el dokuması halılar  incelenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerden bilgi formları oluşturularak, halıların teknik,  desen ve motif özellikleri belirlenmiş, bazı halı fotoğrafları dijital ortamda düzenlenerek yeniden  dokunabilir halı deseni haline getirilmiştir. Ayrıca halıların, renk, motif, kalite ve oluşturulan  ürün türü için istatistiki veriler oluşturularak, yorumlanmıştır.  İncelenen 25 adet halı örneğinin kullanım amacına göre; yastık, yaygı, portre/tablo, yolluk, divan  halısı, minder ve duvar halısı olmak üzere 7 farklı şekilde ve ebatta dokunduğu belirlenmiştir.  Kangal halısının kalitesi, çoğunlukla ince 40 x 40 ve ekstra ekstra ince 50 x 50, 60 x 60 kaliteden  oluşmaktadır. Malzeme olarak çoğunlukla yün iplik kullanılmış, kırmızı, siyah, beyaz, yeşil, gri  ana renkler olmak üzere, kahverengi, sarı, mavi, turuncu, devetüyü ve pembe ile birlikte toplam  11 renk kullanılmıştır.
Keywords : Sivas, Kangal, Halı, Motif, Desen