Sivas Çifte Minareli Medrese’nin Minarelerindeki Tuğla ve Çini Süslemeler Üzerine Yeni Öneriler

Authors : Sevinç GÖK

Pages : 205-222

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sivas Çifte Minareli Medrese, mevcut giriş cephesi ve yıkılmış ana binasıyla, çeşitli araştırmalara konu olmuş yapılardandır. Amacımız, yapıya ilişkin bilgileri tekrar etmek değil, bugüne kadar çözülememiş ve tahrip olmuş süslemeleri üzerine yeni önerilerde bulunmaktır. Yapının minareleri, kaideleriyle birlikte tuğla ile inşa edilmiş, süslemeleri de tuğla ve çinilerle meydana getirilmiştir. Büyük bir yıkım yaşayan yapıya, son yıllarda gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarıyla da zarar verilmiş, bu onarımlar esnasında yapının özellikle minare kaidelerindeki süslemelerinin bozulduğu saptanmıştır. Soldaki (kuzey) minarenin kaidesindeki panoda; “Allah” kelimesinin tekrar edildiği mâ’kılî yazı tarzıyla işlenmiş düzenleme, kısmen de olsa aslına uygun yapılmaya çalışılmıştır. Sağdaki (güney) minarenin kaidesindeki panoda ise bugün geometrik bir kompozisyon gibi görülen, ancak hiçbir düzen kurgusunun olmadığı bir bezeme dikkati çeker. Özellikle bu pano çok hatalı bir şekilde restore edilmiştir. Soldaki panoda, “Allah” kelimesinin, dört farklı yönde yerleştirilerek verildiği ve ortada svastika motifi ile birleştirildiği net olarak anlaşılmaktadır. Sağdaki panoda ise yine Arap harfleriyle mâ’kılî yazıyla; “Muhammed” , “Ebubekir” , “Ömer” , “Osman” ve “Ali” isimlerinin verildiği araştırmalarımız sonucunda tespit edilmiştir. Orijinalinde, ustanın mükemmel bir geometrik sistemle, matematiksel formüle dayandırarak işlediği bu panoların bugünkü görünümü kabul edilemez düzeydedir. Yapıda yer alan diğer çini süslemelerin de büyük bir bölümü, geri dönüşümü mümkün olamayacak şekilde tahrip olmuştur.
Keywords : Mâkılî yazı, Firuze çini, Sırsız tuğla