Gümüş Ulu Camii: Bani ve Dönem Sorunları Üzerine Bir Mimari Deneme

Authors : Mustafa Çağhan KESKİN

Pages : 269-290

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amasya’nın Gümüş kasabasında yer alan cami, banisinin kim olduğuna ilişkin sorunlar ile dikkat çeker. Taç kapı üzerinde bulunan “Yörgüç Rüstem Paşa Camii 1426” ibaresi, Yörgüç Paşa ile Rüstem Paşa’yı özdeşleştirerek tarihte hiç var olmamış bir figürü bani olarak ilan eder. Bu özdeşim, caminin oluşumundaki en önemli iki aktöre referans vermektedir; II. Murad’ın vezirlerinden Yörgüç Paşa (ö.1442) ve Kanuni Sultan Süleyman’ın vezirlerinden Rüstem Paşa (ö.1561). Bani kimliğine ilişkin karmaşa, yalnız yöredeki geleneksel özdeşim üzerinden değil, yapıya dair günümüze ulaşan yazılı kaynaklarda da izlenebilir. Bu araştırma, caminin gerçek banisinin kim olduğunu veya Yörgüç Paşa ya da Rüstem Paşa’dan hangisinin bu yapıya ismini vermeyi hak ettiğini ortaya koymayı amaçlamayan, ancak, yapısal veriler üzerinden bir mimarlık tarihi okuması yaparak, hangi kısımların hangi döneme ait olabileceğini tartışmayı öngören bir denemedir. 
Keywords : Osmanlı Mimarisi, Amasya, Gümüş, Yörgüç Paşa, Rüstem Paşa