THE RE-MATERIALIZATION OF YAŞAR KEMAL’S TENEKE AT THE CROSSROADS OF GENRES

Authors : Leyla Burcu DÜNDAR

Pages : 265-275

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya çapında tanınan ve Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından olan Yaşar Kemal’in (1923-2015) eserleri, Anadolu kültürünün dışavurumu addedilir. Yazarın erken dönem yapıtlarından biri olan Teneke, 1954 yılında yazılmış ve aynı yıl gazetede tefrika edilmiştir. Metin hemen 1955 yılında kitaplaşsa da, edebî tür olarak nerede durduğuna ilişkin bir kararsızlığın söz konusu olduğunu düşündürür. İngilizceye The Drumming-Out olarak çevrilen Teneke’nin, 1959 tarihli ikinci baskısının kapağında “kısa roman veya uzun hikâye” olarak nitelendiği görülür. Ayrıca 1967 yılında yazarın öykülerinin toplandığı kitaba da girer; ancak 1972’deki dördüncü basımında yer almaz. Dolayısıyla o tarihten sonra Teneke, tek başına bir kitap halini alır. Ancak bu kadarla da kalmaz; Yaşar Kemal 1965 yılında metni oyunlaştırır. Yurt içi ve yurt dışında çeşitli yerlerde sahnelenen oyunun metni ise hemen yayımlanmaz. 1978’de Teneke’nin roman ve oyun versiyonları bir arada basılır; sonraki tüm baskılarda da bu özellik korunur. Metnin tarihçesine ilişkin bu olgular, Yaşar Kemal’in edebî türler arasındaki kesişimler üzerine düşündüğünü kanıtlar. Metnin, önce roman, sonra hikâye, ardından oyun olarak kurgulanmış olması ve nihayet roman ile oyun versiyonlarının bir arada sunulması, karşılaştırmalı bir incelemeyi gerektirir. Bu makalede, yazarın edebî türler ve onların okurlarına ilişkin anlayış ve varsayımlarını ortaya koymak üzere metnin farklı versiyonları çözümlenmiştir. Bu amaçla, farklı türler üzerinden, olay örgülerindeki ayrışma ve muhtelif tekniklerin kullanımı incelenmiştir. Sonuç olarak, Yaşar Kemal’in aynı metni farklı formlarda nasıl kurgulandığının araştırılmasıyla, edebî türler arasındaki sınırlar ve bunlara karşılık gelen üretim/tüketim stratejileri ortaya konmuştur.
Keywords : Yaşar Kemal, Teneke, edebî türler, anlatısal stratejiler