Çankırı’da Günümüze Ulaşamayan Bir Eğitim Yapısı: Ertuğrul Mektebi

Authors : Remzi AYDIN

Pages : 27-51

Doi:10.26650/artsanat.2020.13.0002

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2020-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı reform hareketlerinin 19. yüzyılda yoğun olarak görüldüğü alanlardan biri de eğitim sistemidir. Maarif-i Umumiye Nezaretinin kurulması ve maarif teşkilatının taşrada yapılanmasıyla eğitimin tabana yayılması hedeflenmiştir. Özellikle Sultan II. Abdülhamid dönemi, devlet-vatandaş iş birliğiyle çok sayıda eğitim yapısının inşasının gerçekleştirildiği bir dönemdir. Bu yapılardan biri de Kastamonu Vilayeti’ne bağlı Çankırı Sancağı’nda inşa edilip günümüze ulaşmamış olan Ertuğrul Mektebi’dir. Bu çalışmada, daha önce herhangi bir çalışmaya konu olmamış Ertuğrul Mektebi’nin inşa süreci ve mimari özellikleri ele alınarak, yapının geç dönem Osmanlı mimarlık ürünleri arasındaki yeri ve önemi ortaya konmuştur. Literatür araştırması ve saha çalışması üzerinden gerçekleştirilen çalışmada Osmanlı Arşivi’nden temin edilen yazışma, kat ve cephe çizimleriyle harita gibi belgeler ve yapıya ait eski fotoğraflar vasıtasıyla günümüze ulaşmayan yapının inşa süreci, plan ve mekân tasarımı, cephe özellikleri ve yapıda kullanılan malzemeler tespit edilmiştir. Ayrıca, Çankırı Müzesi envanterine kayıtlı iki kitabenin Ertuğrul Mektebi’ne ait olduğu ispat edilmiş ve yapının kaynaklarda belirtilenin aksine Abdulvahab Paşa tarafından değil, Hasan Feham Paşa tarafından H.1309 (M.1892) yılında inşa ettirildiği kesinleştirilmiştir.
Keywords : Eğitim, Çankırı, İbtidai, Rüşdiye, İdadi