Amorium, Yukarı Şehir İç Sur Alanı Kazısından Geç Ortaçağ Sırlı Seramikleri Üzerine İlk Gözlemler

Authors : Lale DOĞER, Muhsine Eda ARMAĞAN

Pages : 71-110

Doi:10.26650/artsanat.2020.14.0004

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın konusunu, Doğu Frigya’da yer alan Amorium’un 2017-2018 yılı kazılarında ele geçen sırlı seramikler oluşturmaktadır. Aralarında sırsız seramiklerin de yer aldığı buluntular, Yukarı Şehir İç Sur (İS) alanındaki açma ve sondajlardan, az sayıda da yüzeyden ele geçmişlerdir. Genelde çok küçük parçalar hâlindeki buluntular, açmalardan birbirlerine yakın seviyelerden çıkarılmıştır. Bu nedenle çalışma metodu olarak her bir açmanın ayrı ayrı buluntu dökümü yerine toplam üzerinden mal gruplarının tanınması tercih edilmiştir. Ancak hazırlanan tablolardaki buluntuların açma yerleri farklı olsa da kot seviyeleri kabul edilebilir değerde birbirine yakındır. Günlük yaşamda kullanılan yemek servis kapları, mutfakla ilişkili açık ve kapalı saklama kaplarına ait parçalar kırmızı hamurludur. Korunmuş kısımlarından hareketle buluntular “Tek Renk Sırlı Bezemesiz Seramikler”, “Tek Renk Sırlı Sgraffito Seramikler”, “Astar Bezemeli Seramikler”, “Çok Renkli Sgraffito” seramiklerin alt grubu Yeşil ve Erguvan Lekeli Kaplar olarak gruplandırılmışlardır. Buluntu yoğunluğu tek renk şeffaf yeşil sırlı kaplara ait olup en azını turkuaz renkliler oluşturmaktadır. “Milet Tipi” olarak tanınan seramiklere ait birleşen birkaç parça mevcuttur. Bu çalışmada ele alınan buluntularda beliren seramik gruplarının hamur yapısı olarak benzer olanlarının form bakımından da kendi içinde tutarlı olduğu izlenmektedir. Form olarak Amorium Yukarı Şehir, Karacahisar Kalesi ve civarı, Aphrodisias, Ephesos buluntuları ile de yakınlık gözlenmektedir. Bezemeli buluntularda teknik, kompozisyonlar yukarıda adı geçen yerlerdeki buluntularla ortak bir beğeniyi işaret ederken ayrıntıda çeşitlenmektedir ve böylece buluntular 14. yüzyılın ortası-15. yüzyıl başına tarihlendirilebilir. Amorium buluntusu Milet Tipi kâse için de benzerleri gibi şimdilik 14. yüzyıl ortası-15. yüzyıl önerilebilir. Ele geçen seramiklerin üretim yerleri konusunda daha ayrıntılı analizler gerekmekle birlikte, Amorium ve yakın coğrafyasının hem hammadde hem de gelenek olarak üretici olma potansiyeli yüksektir.
Keywords : Frigya Bölgesi, Geç Ortaçağ, Amorium, Sırlı seramik