Examination of Paintings of Naive Artists from Urfa in Terms of Colors, Compositions, Space and Subjects

Authors : Sait TOPRAK

Pages : 441-467

Doi:10.26650/artsanat.2020.14.0017

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Naif resim, sanat tarihinde belli bir dönemin, akımın ve kuramın sanatsal özelliklerinden bağımsız bir şekilde çalışmaların yapıldığı bir türdür. Mesleki bir eğitim geçmişi olmayan naif ressamlar, akademik resim tekniklerine sahip olmadan ve güncel sanatsal eğilimlerden uzak şekilde iç yaratıcı dürtülerine göre çalışırlar. Naif ressamlar, farklı sosyo-ekonomik yapıya ve mesleklere sahip çevrelerden gelirler. Çalışmalarında çoğunlukla çocukluk anılarını, doğup büyüdükleri çevrenin sıradan yaşam sahnelerini ve halk sanatıyla ilişkili konuları ele alırlar. Düşündüklerini ve hissettiklerini sansüre tabi tutmadan aktaran naif ressamların çalışmalarında fantastik, sembolik, gerçeküstücü, yergilerin ve eleştirel içeriklerin yanı sıra tarihsel ve sosyal sorunları irdeleyen yönlerin de ön plana çıktığı görülebilmektedir. Naif ressamların çalışmaları, içerik ve biçim uygulamaları açısından, sanat eğitimi görmüş amatör ve taşralı ressamların üretimlerinden farklıdır. Aynı şekilde geleneksel kültürü oluşturan halk sanatı da naif sanat kategorisinde değerlendirilmez. Çocuksu bir duyarlılıkla yaratılan resimlerde her öge, titiz bir anlayışla en ince ayrıntısına kadar betimlenir. Naif ressamlar, anlatılan hikâye ve olaya odaklandığından çoğu zaman perspektif, ölçü ve denge gibi sanatsal kurallara uyma konusunda kaygı duymadan ve yaratım sürecinde akademik anlamdaki sanat ürünleriyle karşılaştırma yapmadan çalışırlar. Naif ressam, ortaya çıkardığı resimlerin yapım aşamasında yeni detaylar keşfederek yeni olguları, dünyaları anlatmaya çalışır. Bu çalışmada, öncelikli olarak naif resmin tarihsel gelişim sürecine ilişkin bazı değerlendirmeler yapılmış ve Türkiye’deki yansımaları ile birlikte yerel motif ve temaları ön plana çıkaran Urfalı naif ressamlardan Namuslu Ali, Osman Görgün, Şefika Güneş, Naci Büyükkırcalı, Abdurrahman Birden, Abdurrahman Polat, Neşet Uçkan, Necmi Kaya ve Muharrem Çelik’in çalışmaları renk, kompozisyon, mekân ve konu özellikleri bakımından incelenmiştir.
Keywords : Naif Resim, Ressam, Urfa, Urfalı Naif Ressamlar