Paşabahçe’deki İki Köşk ve Ortak Bir Alınlığın Düşündürdükleri

Authors : Z. Sena GÜNEŞ KAYA, Cem BALCAN

Pages : 133-160

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2021-02-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu Yakası’nda bir Boğaz Köyü olan Paşabahçe’de yerleşimin yoğunlaşması 18. yüzyılın ikinci yarısından sonra gerçekleşmiştir. Sahilde yer alan köy yerleşiminde, bitişik nizam yapılardan oluşan bir doku vardır. Köyün çeperinde, geniş bahçeler içerisinde ahşap evler ve köşkler bulunmaktadır. Köşklerin, bir bölümünün yazlık olarak kullanıldıkları düşünülebilir. Paşabahçe’deki Sunazırı Sokağı’nda ve Şekerpare Sokağı’nda yer alan ve bu makalenin konusu olan iki köşkün yapım tarihleri, kesin olmamakla birlikte, 19. yüzyıl ortaları olarak tahmin edilmektedir. Her iki köşk sürekli kullanıldıkları için günümüze oldukça iyi durumda ulaşabilmişlerdir. Boğaz manzarasına yönelen, zarif yapılar oldukları söylenebilir. Yapıların en dikkat çekici öğeleri, her ikisinin de sahip olduğu dairesel formlu gösterişli alınlıklardır. Köşkler farklı büyüklüklerde olsalar da plan düzeni, malzeme seçimi, bezeme programı ve işlev açısından benzerlikler göstermektedir. Güncel kullanıcılarından, her iki köşkün yaklaşık yüz yıl önce el değiştirdikleri ve kapsamlı onarım geçirdikleri bilgisi alınmıştır. İncelenen iki köşk, Paşabahçe’nin ahşap sivil mimarî örneklerinin zenginliğini göstermektedir. Paşabahçe’nin barındırdığı kültürel miras öğeleri kapsamlı araştırmalara ihtiyaç duymaktadır.
Keywords : Beykoz, Paşabahçe, Köşk, Sivil Mimari, Boğaziçi