Doğu Karadeniz Bölgesi Kirkitli Dokumalarında Geometrik Ve Bitkisel Motiflerden Örnekler

Authors : Keziban SELÇUK, Hüseyin YURTTAŞ

Pages : 287-315

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2021-02-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Geçmişten günümüze kadar insanoğlu hayatını sürdürmek ve ihtiyacını karşılamak üzere tekstil ürünleri geliştirmiş, dokumaların yüzeylerini çeşitli biçimde süslemiştir. Orta Asya’dan bugüne âdeta bir motif birikimi oluşmuş ve dokumalarda tekrarlanarak varlığını devam ettirmiştir. İnsanlar Tanrıya inanç ve bağlılıklarını çeşitli şekillerde belirtmek amacıyla yazılar ve semboller kullanmışlardır. Semboller, düşüncelerini dokumalar üzerine yansıtan dokuyucunun aynı zamanda dili olmuştur. Doğu Karadeniz Bölgesi, günlük hayatta ihtiyaç doğrultusunda üretilen hem kullanım açısından hem de üzerindeki motifleri bakımından zengin çeşitlilik gösteren geleneksel dokumaların yapıldığı coğrafyalardan biridir. Hayatı kolaylaştıran ürünler; yer yaygısı, yolluk, sedir örtüsü, yastık, duvar sergisi, çuval, çul, beşik örtüsü, ip, heybe, çanta gibi halı ve düz dokumalar ile peşkir, peştamal, omuz şalı, ehram olarak kullanılan kumaş dokumalardır. Dokumalar üzerinde yer alan motiflerin zengin bir kültür varlığını yansıttığı ve geometrik, bitkisel, figürlü, sembolik motifler ile yazı ve tasvirlerin kullanıldığı görülmektedir. Ancak gelişen teknoloji ve hayat kültürünün değişmesiyle birlikte günümüzde bu dokumaların giderek azaldığı ve kaybolmak üzere olduğu bir gerçektir. Çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi dokumalarında görülen geometrik ve bitkisel motifler ele alınmış, bölgede tespit edilen ürünler fotoğraflanarak belgelenmiş, üzerlerinde bulunan motifler incelenmiştir. Dokumalarda yer alan geometrik motifler yıldız, altıgen, sekizgen, eşkenar dörtgen, kare, bitkisel motifler ise çiçek, yaprak, dal, hayat ağacı ve pıtraktır.
Keywords : Motif, geometrik motif, bitkisel motif, Doğu Karadeniz Bölgesi dokumaları