Ekrem Hakkı Ayverdi Koleksıyonunda Bulunan İlmiye İcâzetnâmesinin Müzehhibi Mimarzâde Mehmed Ali

Authors : Zübeyde Cihan ÖZSAYINER

Pages : 375-396

Doi:10.26650/artsanat.2022.17.1035285

View : 16 | Download : 4

Publication Date : 2022-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Mühendis-Mimar, Restoratör ve Mimarlık Tarihçisi Ekrem Hakkı Ayverdi’nin İstanbul Fatih semtinde yer alan evindeki koleksıyonda bulunan ̇ Ilmı ̇ ye I ̇ câzetnâmesı ̇ nı ̇ n Barok ve Art Nouveau üslûbundaki tezhiplerinde kullanılan “Mehmed Ali” ̇ imzasının “Mimarzâde Mehmed Ali”ye ait olduğu, bilimsel olarak ilk defa bu makalede ortaya konulmaktadır. Mimarzâdenin yazdığı ve tezhibini yaptığı hat levhalarında ve çıkardığı Beyânü’l-Hak mecmuasının kapaklarında tasarladığı yazı ve süslemelerinde, Ilmı ̇ ye I ̇ câzetnâmesı ̇ ’ndeki ̇ Barok ve Art Nouveau üslûbundaki tezhip tasarımlarını severek kullandığı görülmektedir. Sultanahmet Camii’nde asılı olan yağlıboya tablosunda “1903” tarihi ve “Meşihatı ulyâ mektubi kalemi hulefâsından Mimarzâde Mehmed Ali” imzası; Fatih Camii’nde asılı olan yağlıboya tablosunda ise “1905” tarihi ve “Meşihatı ulyâ kalemi hulefâsından Mimarzâde Mehmed Ali” imzası okunmaktadır. Her iki tablo, Mekke, Medine şehirleri, Yıldız Sarayı ve Hicaz Demiryolu temalarını içermektedir. Tablolarından birinde celi kûfi hatta yer vermesi de dikkat çeken bir unsurdur. Mimarzâdenin Bolu’daki Büyük (Yıldırım Bâyezid) Camii’nin duvarlarına kalemişi olarak yazdığı bilinen, celi sülüs ve müsenna (aynalı) hatlar ile ayrıca yine aynı caminin kubbe pandantiflerine yazdığı, imzalı “Cihâryar-ı Güzin/Çâryar-ı Güzîn” hat levhalarından da bu makalede söz edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada Hattat, Müzehhip, Ressam ve Mimar olan Mimarzâde Mehmed Ali’nin, Ilmı ̇ ye I ̇ câzetnâmesı ̇ isimli eseri bağlamında Rönesans sanatçılarını aratmayacak kadar çok ̇ yönlü bir Osmanlı sanatçısı olduğu anlatılmıştır.
Keywords : Mimarzâde Mehmed Ali, Hattat, Ressam, Müzehhip, Art Nouveau