Geçmişin İzleriyle Amasya Gümüşlü Cami

Authors : Fazilet KOÇYİĞİT

Pages : 299-326

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti zamanında önemli kentlerden biri olan Amasya’da çok sayıda Osmanlı eseri bulunmaktadır. Bu eserlerden en erken tarihli olan Gümüşlü Cami, yapılan büyük çaplı onarımlar sebebiyle özgün hâlinden uzaklaşmıştır. Mimarisi ve bezemeleri, bu onarımlarla değişime uğrayan cami hakkında spesifik bir çalışma yapılmamıştır. Amasya kent dokusunda ve belleğinde önemli bir yere sahip olan ve aktif bir şekilde kullanılmaya devam eden cami ile ilgili cevaplanması gereken sorular bulunmaktadır. Çalışmanın başında camiye gidilip yerinde incelemeler yapılmıştır. Daha sonra literatür araştırması yapılmış ve eser hakkında spesifik bir çalışmanın olmadığı görülmüştür. Literatür araştırması sonrasında, Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden esere dair raporlar ve eski fotoğraflar alınarak alanda yeniden incelemeler yapılmıştır. Tüm bu araştırmalar neticesinde eserin geçirmiş olduğu değişimler tespit edilmiş ve caminin özgün hâline dair veriler çalışılmıştır. Amasya’nın bir parçası olan, yaşayanlarına hizmet, tarihine tanıklık eden Gümüşlü Cami’nin geçmişten gelen izleriyle belgelenmesi ve yaşatılması çalışmanın öncelikli amacıdır. Bu çalışmada sahada yapılan incelemeler, literatür araştırmaları, belgeler ve eski fotoğraflardan yola çıkılarak caminin özgün hâlinde zaviyeli bir cami olduğu ileri sürülmüştür. Yapılan çalışmalar sonrasında, caminin sadece mimarisinde değil bezemelerinde de değişimler olduğu görülmüştür. Elde edilen eski fotoğraflar vasıtasıyla, bezemelerin konu ve üslubundan yola çıkılarak caminin özgün tasvirlerinin, R. Arık’ın da belirttiği gibi, 1870’li yıllarda halk sanatçısı Zileli Emin Usta tarafından yapılmış olabileceği iddia edilmiştir.
Keywords : Gümüşlü Cami, Geç Dönem Bezemeleri, Duvar Resmi, Zaviye, Osmanlı Mimarisi