Mehmed eş-Şerîf Imzalı Ciltler ve Bezeme Özellikleri

Authors : Fatma Şeyma BOYDAK

Pages : 79-101

Doi:10.26650/artsanat.2023.19.1081524

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2023-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Cilt, kitap veya çeşitli mecmuaları muhafaza etmek için genellikle deri kaplı mukavvadan yapılan kaptır. Bu sanatı icra eden sanatkârlara ise mücellit adı verilmektedir. Bu makalenin konusu, Selçuklu mücellidi Mehmet eş-Şerîf’in imzalı ciltleri ve bu ciltlerin tezyînât özellikleridir. Yazma eser kütüphaneleri ve alana dair literatür içerisinde yapılan araştırmalar neticesinde, Mehmed eş-Şerîf imzalı toplam 8 cilt insert ignore into journalissuearticles values(TSMK III. Ahmed: 465 ve 2334, Yusuf Ağa YEK: 191, Süleymaniye YEK Mahmud Paşa: 237 ve Turhan Valide Sultan: 253, Vahit Paşa YEK: 1169 ve 1175, V&A Museum); tespit edilmiştir. İmza mühürlerine, ciltlerin köşebentlerinde, kapak ortalarında ya da sertâb ve mikleblerinde rastlanmaktadır. Mühür, 5 mm çapında dairevî formda olmakla birlikte mühürdeki Mehmed insert ignore into journalissuearticles values(Muhammed); ismi, Hz. Peygamber insert ignore into journalissuearticles values(s.a.v.);’in adına duyulan hürmet sebebiyle istifin üst kısmına yerleştirilmiştir. Alt kısımda ise eş-Şerîf ibaresi vardır. Ciltler incelendiğinde Mehmed eş-Şerîf’in Anadolu Selçuklu ciltlerinin yapım ve tezyînât kurgusunu devam ettirdiği görülmektedir. İstinsâh tarihli iki örnek insert ignore into journalissuearticles values(654/1256 tarihli TSMK A. 2334 ve 699/1299 tarihli TMSK A. 465); dikkate alındığında Mehmed eş-Şerîf’in en geç 13. yüzyılın ikinci yarısı itibariyle eser üreten bir Selçuklu devri mücellidi olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Selçuklu Cilt Sanatı, Mehmed eş Şerif, Mücellit, Mühür, Bezeme