Rölikler Kültünde Şifanın Tatlı Kokusu Üzerine: Parfümlü Yağ Kandilleri, Kutsal myron ve Myroblût Azizler

Authors : Lale DOĞER, Ceylan BORSTLAP

Pages : 58-120

Doi:10.26650/artsanat.2023.20.1292811

View : 100 | Download : 112

Publication Date : 2023-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Azizler kültünün bir ögesi olarak ortaya çıkan koku, kutsal tedavi merkezlerinde Bizans şifa uygulamaları, cenaze litürjisi, adventus seremonilerinde kiliselerde altarın kutsanması gibi bazı dinî ritüeller içinde yer almaktadır. Rölikler ile koku arasındaki ilişkide olağan organik maddelerle olağanüstü teröpatik reçeteler sunan şifacı-azizler büyük rol oynamaktadır. Mucizevi şifa kaynağı azizler, Erken Bizans Dönemi’nden itibaren tüm Byzantium coğrafyasında hagios topos hâline gelen merkezlerde sağlık hizmeti vermiştir. Semavi tedavi, kutsal sular agiasmós insert ignore into journalissuearticles values(ayazma); ile mesh olunarak ya da kutsal lütuflar myron insert ignore into journalissuearticles values(μύρον);, hnānā, toprak ve merhemlerin vücuda sürülmesiyle gerçekleştirilmiş; kutsal alanlarda geceleyerek inkübasyon ve apomyrizo insert ignore into journalissuearticles values(ἀπομυρίζω); gibi yöntemler uygulanmıştır. Bu makalede eulogia kült unsurlarıyla birlikte, sağaltıcı rölikleri koklama ve yayılan kokusuyla şifa bulma olgusu çalışılmıştır. Geç Roma-Bizans Dönemi Yunanca terminolojisi üzerinden ele alınan mucize koleksiyonları insert ignore into journalissuearticles values(martyrologium); içinde kullanılan kokulu yağlara dair tanımlar araştırılmış; kokulu rölikler için kullanılan rölikerler ve dinî mimaride kültün bir parçası olarak asılan yağ kandillerinin fonksiyonu değerlendirilmiştir. Kutsal ve hagiografik metinlerde kokulu merhem anlamına gelen myron kelimesi etimolojik olarak incelenmiş; myroblût insert ignore into journalissuearticles values(μυροβλύτης); azizlere, myron kelimesinin Türkçe çevirilerine ve anlamına açıklık getirmek istenmiştir. Koku işlevlerine göre zaman-mekânsal özelliklerine bağlı olarak kutsal yağların sınıflandırması yapılmış ve kokunun ikonografisi tanımlanmıştır.
Keywords : Myron, Myroblût azizler, Rölik, Kandil yağı, Koku, Apomyrizo, Bizans, Hristiyanlık