Bursa Arkeoloji Müzesindeki II. Gıyâseddin Keyhusrev Dönemi Sikkeleri

Authors : Abdül Halim Varol

Pages : 507-549

Doi:10.26650/artsanat.2024.22.1447056

View : 81 | Download : 62

Publication Date : 2024-08-08

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Gıyâseddin Keyhusrev, babası I. Alâeddin Keykubad’ın ölümü üzerine genç yaşta Anadolu Selçuklu Devleti’nin başına geçmiştir. Bu dönemde zirve noktasında olan devlet yaşanan Baba İshak İsyanı ve Kösedağ Savaşı neticesinde yıkılma sürecine girmiştir. Devlet idaresi ve özel yaşantısı ile tartışılan bir isim olmasına rağmen II. Keyhusrev’in bu dönemde gerçekleştirdiği sanat ve özellikle mimari alanındaki faaliyetler dikkat çekmektedir. Bu durum sultanın bastırdığı sikkelerde de gözlenmektedir. Çalışma kapsamında Bursa Arkeoloji Müzesindeki II. Gıyâseddin Keyhusrev Dönemi’ne ait sikkelerin incelenerek Türk sanatı içerisindeki yeri ve öneminin belirtilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda müze envanterine kayıtlı 99 adet sikke tespit edilmiştir. Genel durumları itibariyle çoğunluğu günümüze sağlam ulaşan sikkeler darp tekniğiyle üretilmiştir. H 634 [M 1237] ile H 644 [M 1246-1247] tarihleri arasına ait sikkelerin çoğunluğu gümüş malzemeyle üretilmiş ayrıca bakır malzeme de kullanılmıştır. Basım yerleri olarak Sivas, Konya ve Ankara yerleşimleri görülmektedir. Geometrik, figürlü ve bitkisel süsleme unsurları yüzeyi hareketlendirmede tercih edilmiştir. En çok geometrik unsurlar kullanılırken aslan ve güneş-yüzden oluşan kompozisyon Türk sanatı içerisinde önemli bir grup olarak belirmektedir. İncelenen eserler süsleme ve yazı düzenlemeleri itibarıyla tarihlendirme ve basım yeri tespiti konusunda önemli bilgiler sunan 4 tipe ayrılmaktadır.
Keywords : Anadolu Selçuklu Sanatı, II Gıyâseddin Keyhusrev, Bursa Arkeoloji Müzesi, aslan ve güneş yüz, sikke, maden sanatı