Burhan Cahit Morkaya’nın Unutulmuş İnkılap Romanı: Kervan Yürüyor

Authors : Bilal Kas

Pages : 113-133

Doi:10.22466/acusbd.1501775

View : 39 | Download : 32

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın son iki yüz yılına damgasını vuran Batılılaşma hareketleri, Cumhuriyet’in ilanı ardından resmî ideolojiyle de örtüşür. Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın yönlendirmeleriyle inkılaplar birbiri ardına hayata geçirilir. Kaynağında modern Batılı devletlere yetişme isteğini barındıran inkılaplar, nüfusunun çoğunluğu eğitimsiz halka benimsetilmeye çalışılır. İnkılapların ve iktidarın meşruluğunun devam etmesi ve eski cemaat yapısına dönüşün yaşanmaması fikirleriyle siyasi iktidar, devrin edebiyatçılarından inkılapların edebî eserler kanalıyla halka tanıtılması ve kanıksatılmasını ister. Bu istek, Burhan Cahit Morkaya’nın popüler romanlarında devrin sosyal hayatının belli ölçülerde yansıtılması şeklinde olduğu gibi kimi romanlarında da doğrudan iktidarın savunuculuğu biçimindedir. Burhan Cahit, Kervan Yürüyor’da inkılapların halka faydalarını dile getirir ve yarattığı eski-yeni, modern-gelenekçi çatışmalarıyla bir inkılap romanı kaleme alır. Romanda 1930’lu yıllara damgasını vuran birçok Atatürk inkılabı yerini alırken bunların arasında en çok laik yaşam tarzının toplum hayatında tesisi üzerinde durulur. Romandan hareketle devrin siyasi iktidarının sanatçılarla yakın ilişkiler içinde olduğu, siyaset-edebiyat münasebetinin Atatürk Devri için nasıl bir mana taşıdığı da değerlendirilmiştir.
Keywords : Atatürk Devri Türk romanı, Burhan Cahit Morkaya, Popüler roman, siyaset edebiyat ilişkisi, Şapka kanunu