Selçuklu Dönemi Figüratif Dekorlu Seramik ve Çini Örneklerinin Cumhuriyet Dönemi Kütahya Figüratif Çinileriyle Karşılaştırılması

Authors : Nurettin GÜLAÇTI

Pages : 33-48

View : 29 | Download : 12

Publication Date : 2014-08-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı; Anadolu’da 11. yy.dan 14. yy.ın başlarına kadar egemen olan ve bugünkü Türk Çini Sanatı’nın temelini oluşturan Selçuklu Seramik-Çini Sanatıyla, Cumhuriyet dönemi Kütahya Seramik-Çini Sanatını figüratif dekor unsurları açısından karşılaştırmak, mevcut durumda benzerlik ve farklılıkları tespit edip çözüm önerileri sunmaktır. Köklü bir geçmişe sahip olan Türk-İslam Sanatında uygulanan dekorlama yöntemleri, çeşitlilik bakımından da zengin alternatifler sunmaktadır. Anadolu’da Selçuklular döneminde uygulanan çini dekorlarından birisi de figüratif desenlerdir. Daha çok mimari süslemeler içerisinde yer alan bu çiniler insan, hayvan ve fantastik yaratıklar gibi figür tasvirleri içeren, sekiz ve altıgen yıldız, kare ve haç biçimli levhalardan oluşmaktadır. Desenler şeffaf sır altına işlendiği için bu çinilere Sıraltı Grubu Çiniler denilmektedir. Selçuklu döneminin önemli bir ürünü de seramiklerdir. Buluntular arasında çok sayıda küçük kırık parçalar ile az sayıda formu ve türü belirlenebilen seramiklere rastlanmıştır. Bu seramiklerin bazılarında kabartma insan başı yer almaktadır. Cumhuriyet dönemi Kütahya Seramik ve Çinilerine bakıldığında, Selçuklu figüratif çini dekorlarıyla benzerliğinin çok az olduğu anlaşılmaktadır. Bunun yanında Osmanlı dönemi bitkisel desenli çini sanatı ile Türk Klasik Resim Sanatı ve Sanatçılarının (Osman Hamdi vb.) etkileri görülmektedir. Ayrıca Kütahya’da yöresel motif ve desen dekorlu çini üretiminden çok, İznik bitkisel motiflerin yer aldığı dekorlu çini ürünler de görülmektedir. Siparişler doğrultusunda çok farklı çağdaş gravürlerin yapıldığı da gözlenmektedir.  Anahtar Kelimeler: Kütahya Çiniciliği, Figüratif Çini, Selçuklu Çinileri
Keywords : Kütahya Çiniciliği, Figüratif Çini, Selçuklu Çinileri